* نویسنده هادی اسماعیلی مدیر عامل شرکت "خانه "
در
سپهر اقتصادی ایران، ترکیب کلامی «اقتصاد مقاومتی» برای نخستین بار در کلام حکیمانه
رهبر انقلاب به‌کار برده شد. از نگاه ایشان، دو واژه اقتصاد و مقاومت جان کلام را پیش
از هر تعبیر و تفسیر دیگری برای ما متجلی می‌سازد.
با توجه به تحولات و رویدادهای جاری
در قبال موضوع تحریم‌های ناعادلانه تحمیل شده به کشور ما، این نگاه ویژه ادبیات اقتصادی
کشور را با راهبردی هوشمندانه روبه‌رو ساخت تا کشور در برابر مشکلات ومصائب به وجود
آمده از سوی بدخواهان ایزوله و نفوذناپذیر شود.
در خصوص این ترکیب کلامی‌تاکنون تعبیرات
و تفسیر‌های فراوانی ارائه شده است، اما به نظر می‌رسد بهترین و روشن‌ترین مفهوم را
می‌توان از متن شفاف کلام مقام معظم رهبری به سادگی دریافت و خود را دچار تعبیرات سنگین
و ثقیل گرفتار نکرد.
رهبرانقلاب در این خصوص می‌فرمایند: «اقتصاد مقاومتی یعنی آن اقتصادی
که در شرایط فشار، در شرایط تحریم، در شرایط دشمنی‌ها و خصومت‌های شدید می‌تواند تعیین‌کننده
رشد وشکوفایی کشور باشد.» ایشان در بخشی دیگر از بیاناتشان می‌افزایند: البته اقتصاد
مقاومتی الزاماتی دارد. مردمی‌کردن اقتصاد جزو الزامات اقتصاد مقاومتی است. این سیاست‌های
اصل 44 که اعلام شد، می‌تواند تحول به وجود بیاورد و این کار باید انجام بگیرد.
نمود
اقتصاد مقاومتی قبل از هرجا در زیرمجموعه‌های گستره اقتصاد که تولید و صنعت و خدمات
باشند نمایان خواهد شد. بر این اساس در حوزه ساختمان و مسکن که یکی از پایه‌های توسعه
اقتصادی کشور است رویکرد اقتصاد مقاومتی بسیاری از مشکلات موجود را رفع خواهد کرد.
آنچه در این میان ضرورت دارد نگاه به توان داخلی با دانش و تفکر و سرمایه خودی و با
اتکا به‌کار وهمت مضاعف هموطنان است.
ایران با سابقه دیرین تاریخی و تمدنی همواره از
ظرفیت‌های بالای معماری و علوم مهندسی شهر و ساختمان و مسکن‌سازی برخوردار است. بنابراین،
پیاده‌سازی اقتصادی که در عین پویا بودن به هیچ جا وابسته نیست و در آن سرمایه‌های
داخلی به مطلوب‌ترین شکلی به کارگرفته می‌شود می‌تواند در گستره صنعت ساختمان نمود
پیدا کند و اولین خشت‌های بنای شکوهمند اقتصاد مقاومتی در عرصه ساخت و ساز به تحقق
رسد.
به
تعبیری می‌توان اذعان کرد که صنعت ساختمان چه بسا بیش از بقیه صنایع استعداد تبلور
یافتن اقتصاد مقاومتی را در خود دارد. آگاهان بر این باورند که در این حوزه حدود
120 صنعت دیگر ارتباطی مستقیم با صنعت ساختمان دارند و از سوی دیگر در شرایطی که رشد
یک‌درصدی ارزش افزوده ساخت‌وساز مسکن و ساختمان می‌تواند از 5/ 1 تا 5/ 2 درصد تولید
ناخالص داخلی افزایش رشد ایجاد کند،
اهمیت اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی در صنعت
ساختمان دو چندان خواهد شد که بی‌توجهی به آن حاصلی جز خمودگی و رکود در این صنعت و
بالطبع در کل اقتصاد کشور به‌جا نخواهد گذاشت. در این راستا موضوعاتی همچون تولید مصالح
کیفی و با استانداردهای علمی روز ضمن بهینه کاوی روش‌ها و تکنولوژی‌ها در دنیا، انجام
عملیات ساخت‌وساز طبق برنامه‌ها و آیین‌نامه‌های لحاظ شده در مقررات ملی ساختمان که
به صورت مستمر بهسازی و بازبینی می‌شود و در نهایت رسیدن به شکوفایی این صنعت، جایگاه
مطمئنی برای تبلور یافتن اقتصاد مقاومتی است.
در این میان موضوعاتی مانند اشتغال فزاینده
و مولد، به‌کارگیری نیروهای توانمند داخلی، اجرای طرح‌های مبتنی برفرهنگ و اصالت صنعتی
بومی و ایرانی، استفاده از فناوری‌های نوین روز و همچنین به‌کارگیری ظرفیت‌های شرکت‌های
دانش بنیان می‌تواند صنعت ساختمان را با یک تحول خیره کننده متناسب با نیاز کوتاه‌مدت
و حتی بلندمدت روبه‌رو سازد.
از
برنامه‌های منطبق بر رویکرد اقتصاد مقاومتی در حوزه ساختمان می‌توان به مقولاتی همچون
استفاده صحیح از فناوری‌های نوین ساختمانی با توجه به کاهش شدت مصرف انرژی و تاکید
برتعریف استانداردهای مصرف انرژی، نظارت تمام و کمال برنحوه صدور تاییدیه‌ها و گواهی‌های
فنی برای محصولات صنعتی سازی شده، نظارت بر تولید محصولات و مصالح جدید ساختمانی، اتکا
بر پتانسیل‌های بیمه کیفیت ساختمان، توجه به کوچک سازی وهمچنین اعمال اصلاحات در مصرف
برای تولید مسکن و ساختمان، تطابق و همسویی الگوهای معماری و ساختمانسازی با مولفه‌های
بومی‌و اقلیمی‌و زیست محیطی و... اشاره کرد که دقت نظر بر هرکدام از این موضوعات ما
را در صنعت ساختمانسازی با الگوی اقتصاد مقاومتی به موفقیت خواهد رساند.
همچنین باید
به یاد داشته باشیم که به تعبیر مقام معظم رهبری عنصر زمان نیز باید بیش از پیش مورد
بازنگری قرار گیرد، چرا که بنا به گفته رهبر انقلاب «از زمان باید حداکثر استفاده بشود.
طرح‌هایی که سالیان متمادی طول می‌کشید، امروز خوشبختانه با فاصله کمتری انسان می‌بیند
که فلان کارخانه طی دو سال به بهره‌برداری رسیده است. باید این را در کشور تقویت کرد.
حرکت بر اساس برنامه، یکی از کارهای اساسی است. تصمیم‌های خلق‌الساعه و تغییر مقررات،
جزو ضربه‌هایی است که به اقتصاد مقاومتی وارد می‌شود و به مقاومت ملت ضربه می‌زند.
این را هم دولت و مجلس باید توجه داشته باشند، نگذارند سیاست‌های اقتصادی کشوردر هر
زمانی دچار آشفتگی و تغییرهای بی‌مورد شود.»
لازم
است در حوزه صنعت ساختمان و مسکن طرح‌های مبتنی بر مولفه‌های اقتصاد مقاومتی هرچه زودتر
با تدبیر هرچه تمام‌تر تدوین و اجرایی شوند تا شاهد رشد این صنعت در کشور باشیم. متاسفانه
اعمال سیاست‌های غیر مدبرانه سال‌های گذشته حوزه مسکن و ساختمان باعث شد (بنا به داده‌های
آماری) تولید مسکن در بازه زمانی سال 94 کاهشی 45 درصدی را تجربه کند.
در سال گذشته
بازار مسکن همچنین شاهد کاهش اعجاب آور قراردادی بود. برای رهایی از این رکود راهکار‌های
مختلفی پیشنهاد شده است که در راس آن تسهیلات بانکی مدنظر قرار گرفته است. حجم انبوه
نقدینگی به دست آمده از ناحیه سود‌های بانکی که بنا به آمار بانک مرکزی چیزی در حدود
600 میلیارد تومان است می‌تواند رونق را به بازار مسکن و ساختمان سازی بازگرداند.
اگر
روی بازار مسکن سخن رانده می‌شود به این دلیل است که این بازار تاثیر مستقیمی در حوزه
ساخت و ساز دارد و بدون بودن رونق و اشتیاقی به معاملات در این بازار عملا هر تلاشی
در حیطه توسعه صنعت ساختمان بدون نتیجه و حتی زیان‌آور خواهد بود. از سوی دیگر رشد
و توسعه صنعت ساختمان با اتکا به مولفه‌های اقتصاد مقاومتی منوط به گرمی‌ورونق بازار
مسکن خواهد بود و این در شرایطی امکان‌پذیر خواهد شد که دهک‌های کم‌درآمدتر نیز قدرت
خرید و معاملات مسکن را دارا باشند.
بنابراین با در پیش گرفتن سیاست‌های اقتصاد مقاومتی
هم روند رشد و توسعه اقتصادی فزونی خواهد گرفت و هم معضل نداشتن مسکن در جامعه امروز
ایران حل خواهد شد.
در
شرایطی که تنها 30 درصد از تولید ملی کشور در بخش مسکن شکل می‌گیرد، توجه ویژه به ابعاد
اقتصاد مقاومتی در این بخش بسیار حائز اهمیت خواهد بود.برای تحقق اقتصاد مقاومتی در
حوزه مسکن و ساختمان قبل از هرچیز نیاز به شناخت بسترها و زمینه‌های تحقق این اقتصاد
احساس می‌شود. لازم است به یاد داشته باشیم که نقش ساختمان و مسکن در گستره اقتصادی
کشور چه گونه ایفا می‌شود و تاثیر آن در اقتصاد به مفهوم کلی تا چه حد است.
با نگاه
به تاکیدات رهبری درخواهیم یافت موضوعی مانند مدیریت زمین برای تامین مسکن وتوسعه شهری
و روستایی بر پایه ظرفیت‌های اراضی وبه سیاست‌های شهرسازی و طرح‌های توسعه‌ای و عمرانی
کشور و ایجاد شهرهای تازه و توسعه آنها، احیا کردن بافت‌های ناکارآمد و فرسوده، برنامه‌ریزی
برای تامین مسکن برای اقشار کم‌درآمد، حمایت از انبوه‌سازی و در عین حال رعایت ارزش‌های
فرهنگی و حفظ حرمت خانه و خانواده در فرهنگ شریف ایرانی اسلامی، مبانی مهمی‌هستند که
غفلت از آنها ما را متضرر و مانند قبل محتاج دیگران خواهد کرد که طبعا این مساله مستقیما
با روح اقتصاد مقاومتی تعارض خواهد داشت. بنابراین، توجه به ابعاد ساختار تولید و عرضه،
مدیریت کردن تقاضا و مبارزه با فرسودگی و خمودگی و تکرار طرح‌های بی‌حاصل، نیازمند
یک مشارکت عمومی و ملی است که بر پایه آن شکوفایی اقتصاد مقاومتی در صنعت ساختمان
حاصل خواهد شد و رفع نارسایی‌های موجود تنها بر اساس تفکرات و دیدگاه‌های ارائه شده
از سوی همه دلسوزان و آینده نگران، صنعت ساختمان را دچار تحول اساسی خواهد کرد.
این یادداشت اقتصادی را می توانید در صفحه باشگاه مدیران روزنامه دنیای اقتصاد 22 خرداد 95 با عنوان : " اقتصاد مقاومتی در صنعت ساختمان یک الزام است " به نشانی اینترنتی زیر ملاحظه فرمایید:
http://donya-e-eqtesad.com/news/1055919