نیروگاه
زرگان اهواز با بیش از 40 سال فعالیت یکی از قدیمی ترین نیروگاههای حرارتی ایران محسوب
می شود . این نیروگاه شامل دو واحد بخار 145 مگاواتی و 4 واحدگازی 35 مگاواتی است
مجالی فراهم شد تا با مشاور مدیریت
نیروگاه مهندس مهران هوشیار در زمینه طرح ابتکاری اجرا شده در نیروگاه شهید مدحج
(زرگان ) اهواز در رابطه با نشت یابی کندانسورهای واحدهای بخار گفت و گوی کوتاهی داشته باشیم .
مهران هشیار دارای مدرک کارشناسی برق و کارشناسی
ارشد مهندسی صنایع در سال 1373 به استخدام
نیروگاه در آمده و در طول این مدت در مشاغل مختلف مانند سرپرستی شیفت بهره برداری
– مدیریت نظارت و پیشتیبانی فنی – معاونت تولید نیروگاه انجام وظیفه نموده ودرحال حاضر
نیز به عنوان مشاور مدیریت نیروگاه درامور بهره برداری به ادامه فعالیت مشغول است.
وی
در مورد سوابق کار خود در صنعت نیروگاهی کشور گفت : من علاوه براشتغال در نیروگاه به
مدت 12 سال در گرایش های نیروگاهی ، اقتصاد و مدیریت در مراکز مختلف آموزش عالی و سازمان
مدیریت صنعتی بعنوان مدرس انجام وظیفه کرده ام اما شاید یکی از بارزترین بخش از فعالیتهای
اینجانب ارائه وثبت بیش از 21 طرح و ایده تحقیقاتی ، طراحی وساخت ، ارائه وچاپ مقالات
علمی متعدد در سطح کشور باشد. کلیه این طرح ها علاوه بر بکر و بدیع بودن همواره منجر
به کاهش بسیار چشمگیر هزینه ها بوده است. بواسطه انجام بخشی از این فعالیتها در سال
1382 بعنوان پژوهشگر برتر استان خوزستان و درسال 1383 به عنوان پژوهشگر نمونه توانیر انتخاب شدم.
- در مورد طرح ابتکاری صورت گرفته در
نیروگاه به صورت ساده توضیح دهید
این
طرح اولین بار درسال 1378 بعنوان یک طرح پژوهشی در واحد تحقیقات سازمان آب
وبرق خوزستان به ثبت رسید و در یک مرحله نیز توسط اینجانب اجرا شد
اما به دلیل تغییرات مداوم در ساختار نیروگاه و در نهایت واگذاری نیروگاه زرگان به
شرکت صبا اجرای کامل آن به تعویق افتاد، اما در طول این مدت بصورت آزمایشی و در چند
مرحله با موفقیت اجرا و در نیمه دوم سال 92 به صورت عمومی
و بطور کامل عملیاتی شد. در حال حاضر این روش بصورت یکی از روشهای بهره برداری مورد
استفاده قرار میگیرد.
هدف
از ارائه این طرح تحقیقاتی نشت یابی کندانسورهای واحدهای بخار در شرایط پارالل با شبکه
سراسری برق است.
کندانسور به عنوان یکی از مهم ترین اجزا در فرآیند
تولید برق نیروگاههای بخار محسوب میگردد. هدف اصلی از کاربرد کندانسور باز تبدیل بخار
سوپرهیت به آب مقطر و تزریق مجدد این آب به بویلر است .این مجموعه شامل دو باکس بوده
که در زیر قسمت انتهایی سیلندر توربین فشار ضعیف قرار دارد. هر باکس کندانسور در برگیرنده
بیش از 5500 لوله جهت برقراری آب خنک کن میباشد. سیستم آب خنک کن پس از جاری شدن از
درون لوله های کندانسور وجذب حرارت، جهت خنک سازی به برجهای خنک کن انتقال می یابد.
در محوطه داخلی کندانسور نیز بخار سوپرهیت مرحله پایانی در شرایط خلا و با برخورد به
جدار خارجی لوله های خنک کن ضمن انتقال حرارت به فاز مایع تغییر وضعیت داده و در قسمت
زیرین کندانسور ذخیره و پس از پمپاژ به سمت بویلر ارسال میشود . با توجه به اختلاف ذاتی در کیفیت شیمیایی آب مقطر مورد نیاز
بویلر و آب خنک کن سیستم ، هرگونه عاملی منجر به مخلوط شدن آب مقطر با آب خنک کن سیستم
تولید واحد را با مشکلات فراوان و در نهایت خروج مواجه خواهدنمود.
مهم
ترین عامل برقراری این عیب ایجاد ترک ناشی از تنش حرارتی – روی زدایی ویا سوراخ شدن
ناشی از عوامل شیمیایی در لوله های خنک کن کندانسور است. ایجاد این مشکل درنهایت منجر
به خروج واحدبخار وصرف حداقل 72 ساعت جهت نشت یابی و راه اندازی مجدد واحد میشود.
این
فرآیند نشت یابی علاوه بر نیروگاه زرگان در کلیه نیروگاههای ایران نیز بعنوان یک معضل
شناخته میشود . با اجرای این روش ابتکاری بدون خروج واحد وصرفاً باکاهش تولیدی به میزان
50% ودر مدت زمان حد اکثر 5 ساعت میتوان نسبت به شناسایی لوله معیوب و رفع اشکال آن
اقدام نمود. این روش ضمن ابتکاری بودن درهیچکدام از دستورالعمل های شرکت سازنده نیروگاه
( GE انگلستان
) نیز پیش بینی نشده است.
- اجرای این طرح چه تاثیری در کاهش هزینه
ها ی تولید و شاخص های بهره وری داشته
بر
اساس مطالعه آماری صورت گرفته در محدوده سالهای 89 الی 90 خروجهای اجباری هر دو واحد
بخار بدلیل این عیب 24 بار و هزینه تحمیل شده بر نیروگاه بیش از 28 میلیارد ریال بوده
است. در محاسبه این هزینه ها بسیاری از هزینه
های پنهان دیگر مانند هزینه آب مقطر مورد استفاده
جهت نشت یابی – هزینه نیروی انسانی – تنش های حرارتی بر واحد بخار ناشی از خروج و راه
اندازی مجدد واحد لحاظ نگردیده است. در صورت محاسبه هزینه های این نقص با تعرفه های
خرید برق سال 1393 ، متوسط هزینه تحمیل شده بر نیروگاه در هر سال 12 میلیارد ریال خواهد
بود. با اجرای این روش هزینه تحمیل شده بر نیروگاه کمتر از 3% هزینه های قبلی خواهد
بود. این روش بصورت انحصاری در اختیار نیروگاه زرگان میباشد.
- بخش تحقیق توسعه چه نقشی در تامین
خدمات فنی نیروگاه ها می توانند داشته باشند و چکونه باید تقویت شوند
برقراری
وتوسعه بخش R
& D در کلیه حوزه های فنی ومهندسی ، نیروی انسانی ،
مالی و ... می تواند نقش بسیار پررنگی در برطرف کردن کلیه اشکالات مزمن در یک مجموعه
تولیدی داشته باشد، چرا که در این بخش میتوان نگاه کلاسیک و سنتی بر فرآیندها را به
نگاه پویا وهمراه با ابتکار و نوآوری تبدیل وضمن انعطاف پذیر کردن سیستم، کلیه فرآیند
ها را با هدف بهینه سازی درآمدها ( کاهش هزینه ، افزایش سود آوری ) باز طراحی نمود.
- بخش فنی و نگهداری نیروگاه ها به نظر
شما چگونه باید تجارب خود را به اشتراک بگذارند؟
تحلیل
وثبت جامع وقایع ، برقرار مستمر پانل های تخصصی ، مشارکت در اجرا یا برقراری همایش
های علمی ، شناسایی وتشویق افراد مبتکر وخلاق وحمایت های مادی ومعنوی از آنان از جمله
اقدامات موثر در این زمینه میباشد.
- چه انتظاری از مدیران هلدینگ برق و
انرژی صبا دارید
بنظر
میرسد بخش تحقیقات بطور جدی مورد حمایت هلدینگ صبا قرار نمی گیرد ، به عنوان مثال
حتی ارائه و چاپ بیش از 5 مقاله علمی و کاربردی
در حوزه های نیروگاهی که توسط اینجانب در 2 سال گذشته در کنفرانسهای معتبربین المللی
و داخلی به چاپ رسیده است در هیچکدام از بولتن ها و یا سامانه های اطلاع رسانی هلدینگ
منعکس نشده . نکته جالب توجه اینکه کلیه این مقالات علمی ارائه دهنده روشهای جدیدی
است که اجرای آنها ضمن کاهش چشمگیر هزینه ها ، افزایش قابل توجه سود آوری را به دنبال
خواهد داشت. من فکر می کنم تبادل تجارب بین شرکت های هلدینگ یک اصل بدیهی برای هم
افزایی و افزایش بهره وری است .
- به نظر شما نقش بخش خصوصی در تامین
انرژی (برق) تا چه حد مهم است و چه مزیت هایی دارد و با چه تهدیداتی روبرو است
فعالیت
درحوزه تامین انرژی نیاز به سرمایه گذاری فراوان
داشته که به نظر من بطور عام از عهده بخش خصوص درایران خارج است . اما عدم نیاز وذخیره
سازی ویا انبار این کالا وفروش همزمان آن پس از تولید از مزیت های این صنعت وغیر واقعی
بودن نرخ تعرفه ها وهزینه سرسام آورگاز – مازوت وگازوئیل وهمچنین عدم وجود تنوع در
جذب مشتری به دلیل انحصاری بودن آن ازجمله مشکلات سرمایه گذاری مطمن دراین حوزه محسوب
می شود.
- صنعت نیروگاهی را در ایران چگونه ارزیابی میکنید
و به نظر شما پاشنه آشیل یا مهمترین مساله آینده این صنعت چه خواهد بود
عضویت
ایران در سازمان تجارت جهانی ( WTO ) امکان رقابت در این حوزه را بسیار مشکل خواهد کرد. لذا سود آوری
موجودکاهش یافته و در این حالت صرفا شرکتهایی که ضمن بهره برداری از آخرین تکنولوژی
ها به استفاده از متدها و روشهای متنوع در افزایش شاخص بهره وری اقدام نمایند
موفق خواهند شد.
لذا
ازنگاه اینجانب بسیاری از شرکتهای موجود داخلی در صورت عدم تغییر در روشهای مدیریتی
و استمرار فعالیتها با تکیه بر یارانه های انرژی و یا سایر یارانه های دولتی و یا شبه
دولتی و عدم تغییر در فرآیندهای خود با تهدید
جدی مواجه خواهندشد. یکی از مهم ترین شاخص های رفع این تهدید پویاکردن شرکت ها است
.
- در مجموع ارزیابی شما از توان فنی
بخش خصوصی صنعت نیروگاهی چیست و توان هلدینگ را در مقایسه با سایر بخش ها چگونه
ارزیابی می کنید؟ چگونه می توان در این زمینه با رشد مستمر مواجه شد؟
به
نظر میرسد تمرکز هلدینگ در حال حاضر توسعه و افزایش سهم خود از بازار انرژی ایران بوده
وشاخص های بهره وری در آن به مانند کلیه شرکت های دولتی تعریف شده است . بازتعریف این
شاخص ها با تاکید بر بهینه سازی فعالیت و افزایش بهره وری برون رفت ازشرایط موجود را
به دنبال خواهد داشت.
- به عنوان یک کارشناس خبره مهمترین آرزوی حرفه
ای شما چیست ؟
خلاقیت
و نوآوری یک ودیعه الهی است که با ایجاد شرایط لازم به منصه ظهورخواهد رسید و این
بزرگترین آرزوی هر پژوهشگری خواهد بود ، امری که در بسیاری از شرکتهای دولتی ویا خصوصی
امکان تحقق آن بسیار ضعیف بوده و تحقق آن وابسته به تفکرات معدود مدیرانی خواهدبود
که از آنان به عنوان مدیران قهرمان در مدیریت یاد میشود.