با وجود خشکسالی و کاهش شدید منابع آبی
در منطقه، واحد کشاورزی سیرجان بنیاد به عنوان بزرگترین تولید کننده پسته کشور موفق
شد با تغییر الگوی آبیاری و استفاده از لوله های کم فشار ، ضمن افزایش تولید، موفق
به حفظ سطح باغات خود شد.در پی اجرای این طرح هم اکنون باغ
پسته سبز دشت همچون یاقوتی گرانبها در استان کرمان می درخشد.
معرفی شرکت سیرجان
بنیاد
شرکت سیرجان بنیاد در سال 72 از ادغام
سه مؤسسه کشاورزی سیرجان ، مؤسسه کشاورزی حومه کرمان و مؤسسه جیرفت تأسیس و به ثبت
رسیده است . مرکز اصلی شرکت در شهرستان سیرجان و واحدهای فعلی آن در استانهای
کرمان(سبزدشت، مافون، دشت زر، چترود، ماهان و قدس انار) و فارس(باغ بش و سیدان)
واقع است . با تأسیس این مجموعه، عملاً بزرگترین تولیدکننده پسته در استان کرمان و
کشور در قالب یک شرکت شکل گرفت .
ضرورت اجرای پروژه
طی چهار سال در سطح ۱۱۶۲ هکتار از باغات پسته با هزینه‌ای
بالغ بر پانزده میلیارد و ۲۴۷ میلیون ریال سیستم آبیاری نوین به
اجرا در آمد که از این مبلغ ۹ میلیارد ریال آن از محل منابع بنیاد
و شش میلیارد آن از نقدینگی داخلی شرکت سیرجان بنیاد استفاده شد،نتیجه اجرای این
طرح بزرگ آبیاری، افزایش تولید و جلوگیری از نابودی باغات بوده که عمده دلیل آن
خشک سالی و کاهش منابع آبی سالهای اخیر بود
که با اجرای این شیوه آبیاری سطح باغات به خوبی حفظ شد.
اهداف پروژه
·
افزایش سهم صادرات در کشورهای عضو اتحادیه اروپا و کشورهای
روسیه و چین و دسترسی به بازارهای جدید در آمریکای مرکزی و جنوبی
·
فروش داخلی محصول پسته با بهترین
کیفیت و نرخ، در مقایسه با سایر تولیدکنندگان
·
ارتقاء فناوری در واحدهای تحت پوشش
·
افزایش بهره وری منابع آب
·
ارتقاء سودآوری در واحد سطح
·
افزایش متوسط سود هر هکتار باغ پسته
مثمر از 150 میلیون ریال به 200 میلیون ریال .
·
صادرات حدود 1500 تن پسته به ارزش
تقریبی 12 میلیون دلار تا پایان برنامه از طریق بازاریابی و رسوخ در بازارهای
جدید.
·
توسعه باغات پسته در سایر نقاط کشور
با بررسی و مطالعات اجمالی مکان یابی توسعه پسته در کشور
مشخصات پروژه
هزینه اجرای این پروژه ،یک سوم آبیاری قطره‌ای است و از طرفی راندمان
آبیاری با این طرح نیز نسبت به سایر آبیاری ها ۸۰ درصد بیشتر است.دوره آبیاری با این
روش از ۹۰ روز به ۴۵ روز کاهش پیدا کرده است کشاورزان و
باغداران منطقه نیز با مشاهده آثار مثبت این طرح، خود راساً اقدام به نصب و راه
اندازی این شیوه آبیاری در سطح باغات پسته خود کردند و نسبت به آثار مطلوب آن
ابراز خرسندی نمودند.
پیش بینی تولید سالانه محصول پسته در
این شرکت در سطح ۱۷۴۳ هکتار بیش از دو هزار تن می باشد که این میزان محصول تولیدی
پسته رشد چشمگیری را نسبت به سالهای گذشته نشان می دهد و این در حالی است که امسال
با کمبود آب و همچنین سال خواب باغات نیز روبرو بوده‌ایم. اقلام تولیدی پسته این
شرکت شامل شش نوع و از اقلام کله قوچی، فندقی، عبداللهی، ممتاز و ... می باشد.
میزان قابل توجهی از پسته تولیدی سیرجان بنیاد به کشورهای اروپایی صادر می
شودکه با توجه به استقبال مشتریان صادرات پسته در سالهای آتی افزایش خواهد یافت
تاثیرات اقتصادی
مجموعه اراضی شرکت بالغ بر 5000 هکتار
و تعداد پرسنل شرکت بالغ بر 153 نفر تمام وقت و دهها هزار نفر روز، کار موقت توسط
پیمانکاران بخش خصوصی در شرکت صورت می پذیرد.
مجموع باغات شرکت حدود 2000 هکتار
باغات بارور پسته ، زیتون، سیاه ریشه و
... می باشد . که از این میزان 1781 هکتار باغات پسته در سه منطقه از استان
کرمان و 61 هکتار نیز باغات زیتون و 28
هکتار باغات انگور و هلو در حومه شهر شیراز (استان فارس ) و همچنین 54 هکتار باغات
بارور و غیربارور سیاه ریشه در حومه شهر کرمان از عمده محصولات تولیدی شرکت می
باشند .عمده باغات پسته شرکت در منطقه سیرجان واقع شده است و با توجه به سال آوری
درختان پسته ، میانگین تولید پسته خشک این شرکت در سالهای" آور "حدود
2500 تا 3000 تن و در سالهای" نیاور "حدود 1800 تا 2000 تن می
باشد.عملیات اجرایی باغات با استفاده از کارشناسان مجرب تمام وقت و با همکاری
مراجع تحقیقاتی کشور و به صورت مکانیزه انجام می پذیرد.این شرکت مجهز به دو
ترمینال مکانیزه فرآوری با ظرفیت تبدیل حدود دویست تن پسته تر به پسته خشک در روز،
در داخل واحدهای تولیدی است که این خود نقطه عطفی در فعالیتهای تولیدی استان کرمان
می باشد، به نحوی که محصول پسته برداشت شده طی کمترین زمان ممکن وارد سیستم پوست
گیری، خشک کن و دانه بندی شده و محصول نهایی در کیسه های پنجاه کیلویی جهت فروش
داخلی و صادرات به کشور اروپایی و آسیایی از ترمینال به انبارهای شرکت منتقل می
گردد.این زمان کوتاه در کاهش آلودگی به افلاتوکسین که مهمترین و حادترین مشکل پسته
ایران می باشد، بسیار مؤثر است. به گونه ای که این شرکت طی سالهای اخیر از سوی
اتاق بازرگانی استان به عنوان تولیدکننده و صادرکننده برتر استان معرفی گردیده و
پس از این رویداد مهم و بر مبنای درخواست وزارت جهاد کشاورزی و مسئولین استان، این
شرکت نسبت به همکاری با طرح کریدور سبز که با همکاری اتحادیه خشکبار اروپا و مراجع
ایرانی جهت احقاق حقوق پسته کاران ایرانی و ردیابی پسته های صادراتی به اروپا، به
منظور تعیین میزان آلودگی تشکیل گردیده، اقدام و در این زمینه کمک شایان توجهی به
روند صادرات پسته کشور نموده است.
مهمترین دست آوردهای پروژه
·
قطب فناوری و
تولید پسته با بهترین کیفیت در بین ده شرکت تولید کننده برتر جهان
·
بزرگترین واحد تولیدی صاحب نام و
یکپارچه در خاورمیانه
·
تولید محصول پسته، با برند توکا و با
کیفیت بسیار بالاتر از سایر تولیدکنندگان در کشور و کمترین آلودگی به افلاتوکسین
با رعایت اصول فنی نوین باغبانی و برداشت و فرآوری در ترمینالهای مدرن با کمترین زمان
·
رعایت استانداردهای زیست محیطی از
طریق کاهش مصرف سموم و سایر آلاینده ها
·
آموزش مستمر منابع انسانی جهت تولید
بهتر و مشتری مداری
·
تضمین حقوق مشتریان
·
افزایش بازده سهام مالکین
·
بهبود وضعیت معیشتی کارکنان از طریق
افزایش بهره وری نیروی انسانی
تاثیرات اجتماعی و سیاسی
با توجه به اینکه
سبز دشت از جمله باغات مدرن در زمینه تولید پسته است و از طرفی بخش قابل توجهی از
مردم منطقه از طریق این باغ امرار معاش می کنند ولذا استراتژی شرکت حفظ و افزابش
تولید محصول پسته در این باغ است که منجر به اشتغالزایی مردم بومی می شود و ضمن
انتقال دانش تولید کیفی ترین محصول به باغداران منطقه با افزایش سطح باغ سرسبزی
خاصی را در منطقه ایجادکرده و با زیبایی خاصی که دارد همچون یاقوتی درخشان در دل
منطقه گرم و خشک استان کرمان می درخشد . با اهمیت ویژه ای که این باغ دارد توجه
مسئولان را به خود جلب کرده و حمایت خود را از توسعه این واحد اعلام کرده
اند و از طرفی بازدیدهای
مکرر متخصصان و دانشجویان و همچنین همکاری مستمر با مراکز علمی و دانشگاهی کشور
موجب رونق باغات پسته در این استان شده است و بی جهت نیست که ایران به عنوان
مهمترین تولید کننده پسته شناخته شده است .