پروژه احیای اراضی نازدشت از سال 1388 با
تعریف یک پروژه احیای اراضی با مسوولیت مطالعاتی و اجرایی شرکت کشت و صنعت شهید مطهری آغاز و در
30اردیبهشت ماه جاری گزارش اختتام پروژه
آن تهیه شد و شامل احداث 250 هکتار باغ مرکبات و 500 هکتار اراضی زراعی جمعاً
به مساحت 750 هکتار، با سرمایه گذاری بالغ
بر 57میلیارد ریال که 28 میلیارد ریال از
مجموع مبلغ سرمایه گذاری شده از محل اعتبارات
آبیاری تحت فشار و توسعه باغات استان و مابقی توسط بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی تأمین
و به بهره برداری رسیده است .
تنها شرکت فعال بخش غیر دولتی احیای
اراضی کشاورزی
شرکت کشت و صنعت شهید مطهری در سال ١٣٦٤ تأسیس
و در ابتدا زمینه فعالیت خود را پرورش گل و گیاه های زینتی و تهیه نهال های باغات مرکبات
و سیاه ریشه قرار داد. پس از آن ضمن امکان سنجی و ارزیابی نیاز های کشور به جهت تکمیل و توسعه
زمینه فعالیت خود با تغییر در اساسنامه، وارد عرصه احیا و
اصلاح اراضی و باغات کم بازده شد.
شرکت کشت
و صنعت شهید مطهری علاوه بر طراحی و انجام مطالعات تکمیلی درخصوص آب و خاک و زراعت و باغبانی
و فضای سبز با بهره گیری از کارشناسان
عالی رتبه کشور، در امور اجرایی پروژه های بزرگ احیای باغات و بازسازی اراضی کم بازده فعالیت می کند و به عنوان تنها شرکت فعال احیای
اراضی کشاورزی غیر دولتی کشور تا کنون بیش
از 5000 هکتار از اراضی کم بازده کشور را با اجرای طرح های زهکشی و اصلاح خاک ،
آبیاری تحت فشار و مدیریت آبخیز داری به بهره برداری رسانده است که از آن جمله می توان به پروژه احیای اراضی 700
هکتاری نازدشت واقع در30کیلومتری بخش رودخانه از توابع شهرستان رودان استان هرمزگان در فاصله 160
کیلومتری بندر عباس اشاره کرد.
پروژه
احیای اراضی نازدشت از سال 1388 با تعریف یک پروژه احیای اراضی با مسوولیت مطالعاتی و اجرایی شرکت کشت و صنعت شهید مطهری آغاز و در
30اردیبهشت ماه جاری گزارش اختتام پروژه
آن تهیه شد و شامل احداث 250 هکتار باغ مرکبات و 500 هکتار اراضی زراعی جمعاً
به مساحت 750 هکتار، با سرمایه گذاری بالغ
بر 57میلیارد ریال که 28 میلیارد ریال از
مجموع مبلغ سرمایه گذاری شده از محل اعتبارات
آبیاری تحت فشار و توسعه باغات استان و مابقی توسط بنیاد مستضعفان تأمین شده است .
مهندس چنگیز گرگ چالاک مدیر پروژه ناز دشت مهمترین عملیات اجرایی انجام شده پروژه را :
مطالعات و آماده سازی 700هکتار اراضی ، خرید 28 قلم ماشین آلات و ادوات، بازسازی و
نوسازی ساختمان ها و انبار ها به مساحت 1500متر مربع ،بازسازی و نوسازی و حفر
14حلقه چاه ، احداث شبکه برق و برقدار کردن چاه ها و احداث نهالستان تولید نهال
مرکبات عنوان کرد و تاکید کرد نهالستان ناز دشت ، نهالستان نمونه منطقه از لحاظ کیفیت
تولید واریته های منطبق با شرایط محیط با حداکثر بهره وری تولید است.
وی سطح تحت پوشش آبیاری بارانی با دستگاه سنتر
پوینت در این پروژه را 450 هکتار و آبیاری 50 هکتار را به روش نواری (تیپ) و آبیاری
250هکتار باغات مرکبات احداث شده را به روش قطرهای اعلام و احداث نهالستان و گلخانه
به مساحت 3 هکتار و احداث 5000 متر دیوار حفاظتی باغات به ارتفاع 2 متر را از دیگر
اقدامات مهم این پروژه برشمرد.
مدیر پروژه ناز دشت ، باغات احیا شده در اراضی
نازدشت را مجموعا 250هکتار اعلام کرد که : 228 هکتار آن به مرکبات پرتقال ، نارنگی
،لیمو و گریب فروت و 20هکتار به نخیلات و 2 هکتار به انگور با واریته ویژه مقاوم به
شرایط منطقه اختصاص یافته است و افزود
حدود 450 هکتار از اراضی به زراعت گندم ، جو ، کلزا و ذرت اختصاص یافته که طی
امسال بیش از 1000تن گندم در بخشی از اراضی برداشت شده است
چنگیز گرگ چالاک مدیر پروژه احیای باغات و زمین زراعی نازدشت گفت:
در اجرای این پروژه نسبت به برقی نمودن 10
حلقه چاه عمیق و احداث شبکه برق به طول 13600 متر و بازسازی و مرمت 16 حلقه چاه عمیق
و رینگ کردن چاه های حفر شده با استخرهای ذخیره آب به طول 8.5 کیلومتر نیز اقدام شد.
گفتنی است ریاست سازمان جهاد کشاورزی استان هرمزگان
وقت در مراسم افتتاح این پروژه این طرح را
اولین و بزرگترین طرح آبیاری تحت فشار جنوب شرق کشور برشمرد .
مزیت های خاص منطقه ناز دشت
مهندس بابایی یکی از مدیران شرکت کشت و صنعت
شهید مطهری با اشاره به مطالعات ویژه
میدانی آب و خاک اراضی ناز دشت و حاصلخیزی
اراضی گفت :میانگین تولید گندم کشور 4تن در هکتار و ذرت علوفه ای 35 تن در
هکتار است در حالی که در اراضی ناز دشت به ازای هر هکتار 8تن گندم و 60تن ذرت
برداشت شده که در نوع خود کم نظیر است از طرفی به جهت شرایط اقلیمی آفات و بیماری
های مرکبات در این منطقه بسیار محدود و ناچیز است و به نوعی به جهت استفاده کم از
سموم دفع آفات بخش عمده ای از محصولات باغی شرکت نازدشت تولیدات ارگانیک محسوب می
شود تا جایی که به جهت قرنطینه بودن منطقه در پروژه گلخانه ای ویژه برای تولید
نهال مرکبات از طریق بذر ایجاد شد و پیش بینی می شود به زودی بخش قابل توجهی از
نیاز های منطقه به نهال های مقاوم مرکبات با واربته های پربازده را تامین کند.
مهندس بابایی سه خصوصیت مهم سازگاری با اقلیم
منطقه ، بازارپسندی و ثمر دهی در زمان های متفاوت از پیک تولید بازار را از خصوصیت
های مهم نهال های تولید شده در نهالستان دشت ناز برشمرد و گفت: برای ما افتخار است که کشاورزان منطقه حتی خورده
مالکان اطراف با الگو برداری از نحوه انتخاب واریته های مرکبات و مدیریت کاشت و
داشت و برداشت پروژه نازدشت اقدام به بهره وری بیشتر از منابع خاک و آب منطقه کرده
اند
تاثیرات سیاسی و امنیتی پروژه
در حال حاضر بیش از یکصد نفر به صورت مستقیم
در پروژه ناز دشت با میانگین تعداد خانوار
حدود 8 نفر اشتغال دارند و طبق پیش بینی های صورت گرفته کارشناسان در زمان ثمر دهی
کلیه باغات بیش از 11هزار نفر روز کارگر روزمزد امکان اشتغال فصلی را در پروژه
خواهند داشت که با توجه به وضعیت محروم منطقه تاثیر به سزایی در شرایط امنیتی ، اقتصادی
و سیاسی بر جای گذاشته به طوری که جعفر
کرامتی بخشدار رودخانه از توابع رودان صریحا اعلام کرد که به واسطه این پروژه
منطقه مهاجر پذیر شده است و ساخت وساز های بی رویه و غیر قانونی در جوار پروژه ناز
دشت رو به ازدیاد است . همچنین سرهنگ مجیدی حاجی زاده فرمانده انتظامی شهرستان
رودان با اشاره به نقش اشتغال زایی در کاهش جرایم و بزهکاری های اجتماعی گفت :
اجرای این پروژه در نازدشت و روستاهای زیارتعلی و احمد آباد و حتی رودان منجر به کاهش قابل توجه
جرایم خرده فروشی مواد مخدر و سایر بزهکاری های اجتماعی و حتی افزایش امنیت منطقه
برای سرمایه گذاری شده است به ویژه آنکه معدن کرومیت رودان در نزدیکی همین منطقه
اخیرا به بهره برداری رسیده است
تاثیرات اقتصادی :
برآورد کارشناسان شرکت کشت و صنعت شهید مطهری
حاکی است که در سال جاری حدود 950تن گندم ،226 تن جو،600تن ذرت دانه ای از
اراضی زیر کشت برداشت شود و افزون بر آن
تا سال 1396پیش بینی می شود حدود 1000تن پرتقال ، 248 تن نارنگی ،136تن لیمو ،
256تن گریپ فروت ، 6تن انگور از باغات اصلاح شده برداشت شود
حاشیه گزارش :
- در
سال 1367 مهندس قاسمی نژاد که در حال مدیریت و نگهداری و اجرای طرح مطالعات
اولیه اراضی ناز دشت بود توسط اشرار
منطقه با شلیک شش گلوله در ساختمان اداری ناز دشت به شهادت می رسد که به منظور
گرامیداشت یاد و خاطره اش و با هدف شادی روح او در ابتدای برنامه
بازدیدکنندگان فاتحه ای قرائت کردند.
- یکی
از خاطرات شنیدنی مهندس چنگیز گرگ چالاک در بدو پذیرفتن مسوولیت مدیریت پروژه
و در اولین سفر به ناز دشت مصرف بیش از 12بطری آب معدنی از بندر عباس تا مرز اراضی ناز دشت بود که با خنده تاکید کرد در
حال حاضر هم او و هم کارشناسان اعزامی از بنیاد به شرایط اقلیمی منطقه و گرمی
آب و هوا و تلاش مضاعف عادت کرده اند .
- تا
چند سال گذشته راه دسترسی به اراضی خاکی و کارشناسان شرکت مجری به برق دسترسی نداشتند که به محض تامین برق
منطقه با هدف افزایش بهره وری شبکه برق رسانی اراضی و برقی کردن چاه موتور ها
در دستور کار قرار گرفته است .
- به
جهت تاثیرات اشتغال زایی و آبادانی پروژه منطقه نازدشت با وجود فاصله
65کیلومتری از محور مواصلاتی شهرستان رودان مهاجر پذیر شده و به گفته بخشدار
منطقه رودخانه ساخت و ساز غیر قانونی در اراضی بنیاد مستضعفان افزایش یافته و
نیاز به ساماندهی دارد.
- معدن
کرومیت منطقه رودخانه نیز به جهت افزایش امنیت منطقه اخیرا به بهره برداری
رسیده است و بیش از 40نفر اشتغال زایی دارد
-
- با
وجود پیش بینی کارشناسان در شناسنامه پروژه برای برداشت محصول مرکبات در سه
سال آینده برآورد کارشناسان شرکت حاکی از برداشت قابل توجه محصول مرکبات طی
سال آینده دارد
- حاصلخیزی
زمین های زراعی نازدشت بر اساس مطالعات کارشناسان خارجی قبل از انقلاب باعث
شده تا طرح احداث فرودگاه برای صادرات محصولات نازدشت به صورت ناقص در منطقه
اجرا شود و همین امر حاکی از پتانسیل صادراتی محصولات تولیدی اراضی نازدشت
است .
- ساختمان
تقریبا فرسوده اراضی نازدشت مشهور به کاخ قوام از دوران ستم شاهی در بهترین
نقطه آب و هوایی اراضی و مشرف بر باغات ایجاد شده و با توجه به اهمیت اصلاح
اراضی و اشتغال زایی منطقه پس از تخصیص بودجه در اولویت های بعدی
بازسازی شرکت قرار خواهد گرفت.