آثار موزه ای منتخب موسسه فرهنگی موزه های بنیاد

شعار روز جهانی موزه آثار موزه ها، پدید آورنده پیوندها

مؤسسه فرهنگی موزه های بنیاد در سال 1374 ش/ 1995 م با هدف گردآوری و نگهداری آثار موزه‌ای موجود در بنیاد و راه‌اندازی و اداره موزه‌ها آغاز به کار کرد .

اهم فعالیت های این موسسه فرهنگی عبارت است از : ساماندهی، مرمت، کارشناسی، تهیه شناسنامه علمی و هنری برای آثار موزه‌ای، طراحی و تفکیک و تجهیز آثار موزه‌ای شامل ظروف، تندیس، لوستر، فرش، پوشاک، سفالینه، جنگ افزار، زیورآلات ،تابلوهای نقاشی نفیس ایرانی و خارجی، نقشه‌های جغرافیایی قدیمی به ویژه خلیج فارس و مرقعات خوشنویسی خطی،درب و پنجره‌های قدیمی با ارزش و کاشیها و تابلوکاشیهای نفیس."

هرچند فعالیت های موزه ای بنیاد از سال 1374 ه.ش با عنوان "اداره کل موزه های بنیاد"و با رویکرد تخصصی و موزه داری آغاز شد،لیکن قبل از این تاریخ این فعالیت ها با عنوان "موزه های دفینه" جریان داشته و از سال 1384 به بعد نیز با عنوان "موسسه فرهنگی موزه های بنیاد"ادامه پیدا کرد.لازم به ذکر است طی برنامه های جاری و آتی ،مجموعه ی فعالیت های موزه ای بنیاد در تهران در قالب طرح تمرکز موزه ها دنبال خواهد شد.
در حال حاضر ،این موسسه چهار موزه ی فعال به نام های موزه ی پول ،موزه ی زمان،موزه ی خودرو در شهر تهران و موزه ی کاخ رامسر در شهرستان مذکور تحت نظر دارد و 14 خزانه ی تخصصی نیز با عناوین زیر را اداره می کند:
"سفالینه"،"بافته ها"،"سازه های چوبی"، "تندیس"،"نگاره ها"(تابلوهای نقاشی)،"چینی و سرامیک"،"تاریخ تهران"،"آرایه ها و پیرایه ها"،"پول"،"زمان"،"خودرو"،"مطبوعات"،"جنگ افزار"و ""کاخ رامسر".

موزه(تماشاگه) خودروهای تاریخی ایران

موزه خودروهای تاریخی ایران در تاریخ 29 اردیبهشت ماه 1382 افتتاح شد.این موزه در زمینی به مساحت 22000 متر مربع واقع است که 10 هزار متر مربع آن فضای مسقف بوده و مساحت سالن نمایش آن 3000 متر مربع است. در حال حاضر 45 دستگاه اتومبیل، 2 اراده کالسکه، 3 دستگاه موتور سیکلت در سالن نمایش در معرض دید عموم علاقه مندان قرار داده شده است.
موزه خودرو مجموعه ای از بهترین ها و در پاره ای موارد منحصر به فردترین های صنعت خودروسازی را گردآورده تا علاوه بر حفظ و نگهداری از این آثار ملی، نمایش آنها را دستمایه بررسی و تبیین تاریخچه ورود خودرو به ایران کند.آنچه اکنون مهیا شده، به همت موسسه فرهنگی موزه های بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی بدین پایه رسیده است و با همه کاستی ها، نخستین گام  است در پیمودن راهی دراز.
بعضی از نمونه های موجود در موزه جزء نمونه های نادر در صنعت خودروسازی هستند، از جمله پیرس آرو لیموزین آب طلاکاری شده، تنها نمونه پنتر لیزر تولید شده در جهان، تنها اتومبیلی که حاصل کار مشترک کمپانی های مرسدس بنز، پورشه و فولکس واگن است. مجموعه غنی از مدلهای رولز-رویس از جمله رولزرویس سیلور گوست احمد شاه قاجار، مدل افسانه ای فانتوم 4 ضد گلوله، فانتوم 3 و غیره در ضمن از مجموعه بنز غنی این موزه می توان به مدل استثنایی 500 ، 600 لیموزین، 190 SLو …اشاره نمود.
بخش دیگری از خودروهای این موزه اختصاص به سوپر اسپرت ها دارد که از آن میان می توان به لامبورگینی کانتاش و میورا، فراری سوپر فست 500، بیتزارینی ، چند مدل پورشه و... اشاره کرد.
در این موزه مدل های مختلفی نیز از تولیدات کارخانجات امریکایی وجود دارد، از جمله کرایسلر 300 (با امکانات جانبی خاص  از جمله یخچال، سیستم پخش کارتریج و ..... و داشبورد آب طلاکاری شده)، فلییت وود، لینکلن کانتیننتال لیموزین و ....
3قابل ذکر است که تعدادی از خودروهای قدیمی موجود شامل رولز – رویس سیلور گوست احمد شاه قاجار، موریس آکسفورد وفیات تیپو 519 هندلی است.
از کالسکه های این موزه هم می توان به ارزشمندترین کالسکه های سلطنتی در کشور ، از جمله کالسکه سلطنتی ناصرالدین شاه ،قدیمی ترین  کالسکه  سلطنتی موجود در ایران و کالسکه مخصوص تاجگذاری که هردوی آنها ساخت کارگاههای معروف کالسکه سازی در اتریش هستند ، اشاره نمود.

نشانی: کیلومتر 11 جاده مخصوص کرج، خیابان 25، جنب فروشگاه سپه .
تلفن:44525879
دورنگار:44537763
رایانامه:iran_car_museum@yahoo.com

موزه(تماشاگه) کاخ رامسر

موزه یاد شده در سال 1379 و به منظور نمایش کاخ استراحتی رامسر و آثار متعلق به این کاخ و پژوهش روی آثار متنوع مربوط به حوزه ی حاشیه ی دریای مازندران گشایش یافت.محوطه مورد نظر همراه با ساختمان های آن به دلیل جاذبه های ویژه ای که دارد به ثبت آثار تاریخی رسیده و در حال حاضر به عنوان پربیننده ترین جاذبه های استان مازندران مورد توجه و علاقه ی بسیاری از هموطنان داخلی و گردشگران خارجی قرار دارد.
بنای این عمارت به سال 1316 خورشیدی با مساحتی حدود 600 متر مربع ، مقارن با احیاء وگسترش راههای کناره جنوبی دریای مازندران وتوسعه وزیبا سازی شهر رامسر درمحوطه ای به وسعت شصت هزار متر مربع احداث گردید. نمای بیرونی این عمارت پوشیده از سنگهای مرمرینی است که دستان هنرمندان ترشکاران ایران زمین جلوه ای بی بدیل وماندگار در آن به یادگار گذاشته است . این بنای هنر ساخته تنها گوشه ای از ذوق وتوانمندی هنرمندان حجار ایرانی رادر اعصار تاریخی به نمایش می گذارد.از شاخصهای معماری این کاخ می توان به گچ بریهای نفیس ومتنوع آن اشاره نمود که با توجه به تقارن سالنها ، گوناگونی طرح ورنگ آمیزی متفاوت آنها جلوه ای خاص وسیمایی دلنشین به این عمارت بخشیده است . در سالن پذیرایی و مراسم آن،به اشکال هندسی به کار رفته در طراحی واجرای کفپوشهای چوبی   و نیز منبت کاریهای انجام شده بر روی دربها و پنچره ها نمی توان گذشت.آثار موجود در این موزه عبارتند از:یافته های باستانشناسی ، فرشهای زیبا بافته شده توسط دستان توانای هنرمندان ایرانی ، تابلوهای نفیس از نقاشان بزرگ دنیا ، مجسمه های سنگی وبرنزی ،آثار بلوری و آثار منحصر بفرد دیگری از هنرمندان بزرگ وبه نام جهان .
 نشانی :مازندران-رامسر-خیابان شهید رجایی-جنب هتل رامسر

تلفن:5225374-0192
دورنگار:5222947-0192
رایانامه: palaceramsar@yahoo.com

اداره خزانه ها

در حال حاضر،موسسه فرهنگی موزه های بنیاد 14 خزانه تخصصی با عناوین زیر را اداره می کند:
"سفالینه ها"،"بافته ها"،"سازه های چوبی"، "تندیس"،"نگاره ها"(تابلوهای نقاشی)،"چینی و سرامیک و شیشه"،"تاریخ تهران"،"آرایه ها و پیرایه ها"،"پول"،"زمان"،"خودرو"،"مطبوعات"،"جنگ افزار"و ""کاخ رامسر".

موسسه فرهنگی موزه های بنیاد همواره از گنجینه های موجود برای برگزاری تورهای آشناسازی مجموعه های برون سازمانی با موزه ها و خزانه های موسسه و مشارکت در رویدادهای ویژه بیرون از موسسه با هدف تعمیق فعالیتهای پژوهشی استفاده می نماید.
اقدامات این بخش عبارتند از:

• برگزاری نمایشگاه های موقت
• آسیب شناسی اشیاء و آثار موزه ای
• تشکیل کارگاه تجهیز خزانه ها
• مرمت اشیاء ، آثار و ساختمان های ثبت شده و تحت نظر
• تکمیل مرحله به مرحله ی اطلاعات مستند اشیاء در پوشه های مستقل برای هر شیء
• پیشگیری و نظافت علمی اشیاء با استفاده تجارب دیگر موزه ها و سازمان های تخصصی
• تهیه تصویر اشیا جهت مستند کردن سوابق آنها و نیز بهره برداری های هنری و انتشاراتی
• خدمات پژوهشی دانشجویی
• تهیه شناسنامه اشیای موزه ای

معرفی اجمالی خزانه های موسسه فرهنگی موزه های بنیاد

1. خزانه بافته : بیش از 1000 قلم بافته متشکل از قالیچه ها و قالیهای دستباف ، قطعات پرده خانه خدا ، تن پوش های سنتی و یونیفورم های نظامی، و انواع پارچه های نفیس دست دوزی شده مزین به تزئینات گوناگون در این خزانه نگهداری می شود. قدیمی ترین بافته های خزانه با قدمتی بالای هزارسال به کفن ها ی آل بویه موسوم است
2. خزانه تندیس : در خزانه تندیس حدود 1100 اثر حجمی، شامل تندیس های بزرگ و کوچک از جنس برنز، فولاد و سنگ و غیره در رنگ و اندازه های گوناگون با قدمت های متنوع نگهداری می شود
3. خزانه سرامیک و شیشه : غنی ترین و متنوع ترین خزانه موسسه به لحاظ جنس با بیش از20هزار شیء است که از مهمترین آنها می توان به آثار شیشه ای، سنگی ، فلزی، سرویس های غذاخوری چینی و کریستال ،عاج و قلمدان و ابزار روشنایی اشاره کرد.
4. خزانه پول: این خزانه اختصاص به نگهداری اشیای مبادلاتی و پول های رایج در تاریخ ایران شامل حلقه های تبادل ، سکه های ایرانی ( پیش از اسلاموبعد از اسلام ) وسکه های خارجی ،اسکناس های ایرانی و خارجی ، اوراق بهادر و بیش از 600 هزار قطعه تمبر دارد.
5. خزانه مطبوعات :گردآوری شماره های خاص از عناوین مطبوعات تاریخی کشور،بویژه اولین های مطبوعات ایران هدف اصلی خـزانه مطبوعات می باشد.
6. خزانه جنگ افزار: خزانه جنگ‌افزار با در اختیار داشتن مجموعه ای از انواع سلاح‌های گرم و سرد و ابزار دفاعی نظیر طپانچه ،شمشیر ، تیرو کمان ، سپر و کلاهخود ... ، و نیز سلاح‌های هزاره‌ های قبل از میلاد، مجموعه‌ای ارزشمند جهت پژوهش در زمینه انواع جنگ افزار ، و روش‌های مختلف ریخته‌گری برنز و آهنگری به شمار می‌رود.
7. خزانه سفالینه ها: خزانه سفالینه ها با در اختیار داشتن مجموعه ای متشکل از حدود 16هزار قطعه سفال از دوره های پیش ازتاریخ ،تاریخی و اسلامی ، یکی از کم نظیر ترین مجموعه های کشور است. قدیمی ترین سفالینه های خزانه، قدمتی بیش از هفت هزار سال داشته ومربوط به حوزه های فرهنگی و جغرافیایی مختلف ایران هستند.
8. خزانه نگاره ها(تابلو نقاشی) : این خزانه شامل بیش از3000 اثر تابلوی نقاشی و خط از دوره های مختلف تاریخی ایران به ویژه از دوره صفویه به بعد ، و همچنین آثار غیر ایرانی هنرمندان اروپایی از حدود قرن 17 میلادی تا دوره معاصر ست .
9. خزانه آرایه ها و پیرایه ها:کامل ترین مجموعه ی زیور آلات تاریخی ایران از هزاره های قبل از میلاد تا دوران معاصر در این خزانه نگهداری می شوند.
10. خزانه تاریخ تهران:در این خزانه،مجموعه از ابراز کار و زندگی و دیگر عناصری که در زندگی مردم تهران از آن استفاده می شود متمرکز گردیده است.
11. خز انه سازه های چوبی:مجموعه ای از عناصر چوبی به کار رفته در معماری بناهای ایرانی و مبلمان و غیره از دوره های صفوی تا امروز در این خزانه گردآوری شده اند .

موزه(تماشاگه) زمان

موزه زمان ، نخستین موزه ابزار سنجش و نمایش زمان در ایران ، از موزه های  وابسته به موسسه فرهنگی موزه های بنیاد در خرداد  ماه سال 1378 هجری شمسی افتتاح  گردید.
این موزه با به نمایش گذاشتن سیر تکامل ابزارهای زمان سنجی از  ساعت های اولیه  تا ساعت های مکانیکی امروزی ، اهمیت زمان را در تاریخ بشر مورد بررسی قرارداده و سعی در معرفی آن دارد.
ساختمان موزه با حدود 700 متر مربع زیر بنا در محوطه ای  با مساحت حدود 5000 متر مربع واقع شده  که به لحاظ دارا بودن هنرهای گچبری ،کاشی کاری ،مقرنس و گره چینی از بناهای برجسته و ثبت شده ملی به شمار می رود.
این موزه با فراهم نمودن  زمینه ای مناسب به موضوعاتی چون مفهوم زمان ، دیدگاه اقوام  و ملل مختلف و نگرش آنها نسبت به زمان  و چگونگی تکامل ابزارهای  زمان سنجی و صنعت  ساعت و ساعت سازی پرداخته است.
در بخش فضای باز این موزه نمونه(ماکت) ساعت های ابتدایی همچون ساعت آفتابی  (با قدمت3000 سال قبل از میلاد ) ، ساعت آبی ، شنی ، سوختی  و در داخل ساختمان موزه مجموعه ای از نفیس ترین ساعتهای مکانیکی،تقویم و موضوعات مرتبط با زمان به معرض  نمایش گذاشته شده است که گویی داستان زمان را روایت می کنند.
ساختمان موزه ،بنایی قدیمی و دوطبقه می باشد که حدود 80 سال قدمت دارد و پیشینه این باغ که در زعفرانیه واقع شده به دوره محمد شاه و ناصرالدین شاه قاجار برمی گردد .گچبریهای انجام شده در این بنا تلفیقی از سبک ایرانی و فرنگی است . نمای بیرونی ساختمان مانند سردرها   و حاشیه ی آنها ترکیبی از سبک قاجاریه و جدید است . 
از طراحان گچبری ها می توان به حاج عبدالکریم نوید تهرانی ، استاد فرهاد یحیی پور و حاج علی شیخی اشاره کرد .

نشانی:تهران-خیابان ولی عصر-ابتدای خیابان زعفرانیه- نبش چهارراه پرزین بغدادی .
تلفن:7-22417336
دورنگار:22410458
رایانامه: zaman.time@yahoo.com

مـوزه(تماشاگه) پـول

موزه پول،نخستین موزه تخصصی و دائمی انواع واسطه های مبادلاتی شامل سکه ، اسکناس و نیز دیگر اوراق بهادار ایران ، در تاریخ هفدهم تیر ماه سال 1376 هجری خورشیدی در تهران آغاز به کار کرد.
این مجموعه روایتگر تاریخی ست که بر ایـران گذشته است اما از زبان سکه ها.
در این موزه چگونگی دادوستد در مقاطع مختلف تاریخ ،نقش و جایگاه  ابزارهای اولیه در معامله همچون حلقه های تبـادل به نمایش گذاشته شده است. همچنین در این موزه شاهد نخستین قطعه فلز مدوری که نقشی بر آن حک شده بود، در چه زمانی و در کجا ساخته شد و نیز اولین سکه های استانداردی که در کشور لیـدی ساخته شد می باشیم.
در موزه پول نخستین سکه های ایرانی که در دوره هخامنشیان به دستور داریوش اول ضرب گردید، به نمایش در آمده تا گواهی باشد بر عظمت درایت ایرانیان.
در بخش های دیگر این موزه سکه هایی مربوط به ساتراپها و امرای تابع هخامنشی با تصاویری هنرمندانه از ارابه و کشتی و... به نمای گذاشته شده است.
در این مجموعه سکه هایی نیز به چشم می خورد از اسکندر مقدونی،سلوکیان، پارتیان( اشکانیان)و ساسانیان، نمایشی از هنر وتاریخ نهفته در خطوط و تصاویر سکه ها و بی شک ستودنی و قابل تأمل.
در قسمت مهمی از موزه پول با سکه های اسلامی آشنا می شویم. سکه هایی از امویان، عباسیان، غزنویان، سلجوقیان و... که مروری بر تاریخ ورود و ظهور اسلام در ایران دارد،در این قسمت ،اهمیت هنر خط  در سکه ها به روشنی به نمایش گذاشته شده است.
شکی نیست که سهمی از مستند سازی تاریخی بر عهده پولهای کاغذی و اسکناسهاست،از اینرو موزه پول ضمن معرفی نخستین اسکناسهای ایرانی منتشر شده در زمان ناصرالدین شاه قاجار تا نمونه اسکناسهای رایج امروزی،اولین طرح اصلی چاپ اسکناس در ایران را نیز در اختیار دارد.. اسکناسهایی که تصاویر نقش بسته بر هر یک از آنها همان خاطرات گذشته ماست.
در میان دیدنیهای موزه پول اسکناسی از جنس طلا، کوچکترین سکه با تاریخی کهن، سکه بهرام دوم به همراه خانواده وسکه پوراندخت ساسانی نخستین شاه بانوی ایرانی خود نمایی می کنند.
همت موزه پول بر آن است که با به نمایش گذاشتن مجموعه ای ارزشمند از سکه ها، اسکناسها و اوراق بهادار، پرده از راز سر به مهر سکه ها و اسکناسها بردارد تا جویندگان به آنـچه که از زبان پـول گفتنی ست ، دست یابند.

نشانی:تهران-کیلومتر 4 بزرگراه تهران کرج،پارک ارم
تلفن:44143088
دورنگار:44143089
رایانامه:money.museum@neda.net
Iran_money_museum@yahoo.com