به گزارش مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی بنیاد مستضعفان به نقل از فارس، کشور ما به‌عنوان بزرگترین مصرف‌کننده پارچه چادرمشکی در دنیا شناخته‌شده است این در حالی است که بیش از یک قرن پارچه چادرمشکی مورد نیازمان از کشور‌های خارجی مثل کره، ژاپن و... تأمین می‌شد. از دو سال پیش و با راه‌اندازی کارخانه «حجاب شهرکرد» با ظرفیت تولید هفت میلیون متر طول پارچه چادر مشکی ایران توانست قدمی بلند در تولید داخلی بردارد و برند چادر مشکی ایرانی را برای اولین بار در بازار عرضه کند. با مدیرعامل این کارخانه مهندس «میر محمدتقی دانایی هوشیار» مصاحبه‌ای را ترتیب دادیم تا از چندوچون راه‌اندازی این کارخانه و همچنین مشکلاتی که با آن دست‌وپنجه نرم می‌کند مطلع شویم. دانایی درباره دغدغه توسعه این کارخانه و رسیدن به حداکثرظرفیت توضیح می‌دهد: «در شرایط تحریم، تولید داخلی قدمی شگرف به‌سوی خودکفایی است؛ اما ای‌کاش همه نهاد‌ها برای از بین بردن نقصان‌ها در مسیر پیشرفت صنایع همگام می‌شدند»
کارخانه «حجاب شهرکرد» به‌عنوان یکی از فعالان تولید داخلی از چه زمانی تأسیس شد؟ و تولیدات آن چه نوع محصولاتی است؟
شرکت «حجاب شهرکرد» در سال ۱۳۶۹ به ثبت رسید، تولیدات این شرکت انواع پارچه‌های چادری مشکی و سایر منسوجات (اعم از پرده‌ای، لباسی، مانتویی، مقنعه‌ای، روسری، ملحفه‌ای و...) است. در بهمن سال ۱۳۸۲ با خرید ماشین‌آلات و شرکت «لاله نقش» رونق بیشتری گرفت. البته در سال ۱۳۹۴ با خرید شرکت میهن‌باف تنوع و میزان تولید خود را افزایش داد و در حال حاضر علاوه بر محصولات سابق منسوجات چاپی، رنگی، پارچه‌های فاستونی، انواع کت‌وشلوار مردانه را به تولیدات خود افزوده است. در سال ۱۳۹۵ تولید چادر مشکی حجاب آغاز شد.
سهامدار شرکت کیست؟ این شرکت دولتی است یا خصوصی؟
ساختار قانون تجارت این کارخانه سهامی خاص وابسته به بنیاد مستضعفان است. سرمایه‌گذار اصلی، شرکت «گسترش پایا صنعت سینا» است. این کارخانه به‌عنوان اولین خط تولید پارچه چادرمشکی توانسته محصولات خود را وارد بازارکند.
ماشین‌آلات این کارخانه از خارج تأمین‌شده است؟
از سه نوع ماشین‌آلات برای راه‌اندازی این کارخانه استفاده کردیم. اولین بخش ماشین‌آلات مربوط می‌شود به دستگاه‌های خط تولید بافندگی است که از اروپا خریداری‌شده است و حدود هشت و نیم میلیون یورو برای خریداری آن سرمایه‌گذاری کردیم. دومین بخش از ماشین‌آلات که برای آماده‌سازی نخ، رنگ رزی و تکمیل پارچه کاربرد دارد از کشور کره با سرمایه‌گذاری مبلغ ۹میلیون یورو خریداری شد. ماشین‌آلات دیگر کارخانه در بخش پشتیبانی است مثل، دیگ‌های بخار، کمپرسور‌ها و... که کاملاً ایرانی هستند. ما در مواردی که می‌توانیم از دستگاه‌های داخلی استفاده کنیم به دنبال خرید ماشین‌آلات خارجی نیستیم.
از سال ۹۵ که خط تولید چادر مشکی راه‌اندازی شد آیا میزان واردات چادر مشکی کاسته شده است؟
با توجه به آماری که اداره گمرک در سال ۹۴ اعلام کرد حدود ۱۴ هزار و ۳۵۰ تن پارچه چادرمشکی وارد ایران شده است و این تناژ وارداتی در سال ۱۳۹۵ سیر افزایشی داشته و به عدد ۱۸هزار تن رسیده است. این در حالی است که کارخانه «حجاب شهرکرد» در همین سال به تولید رسیده و محصولش را وارد بازار کرده است این شرایط باعث شد که در سال اول تولید با مشکلات متعددی دست‌وپنجه نرم کنیم.
بعد از ۱۰۰ سال یک کارخانه چادر مشکی به مرحله تولید رسیده این اتفاق یک امتیاز برای تولید داخلی است و می‌تواند میزان واردات چادر مشکی را کاهش دهد این در حالی است که نتیجه عکس داشته. چرا؟
اشکال اصلی به دلیل سیاست‌گذاری‌های اشتباه در امور صنعت است. هر مدیری در صدر یک بنگاه اقتصادی اهداف مشخص دارد. مثل تبدیل مواد اولیه به کالای داخلی، ایجاد اشتغال برای افراد جامعه، به جریان انداختن سرمایه داخلی کشور به حداقل رساندن واردات کالا، نگه‌داشتن ارز در داخل کشور و... همه این‌ها می‌تواند ساختار یک بنگاه اقتصادی صنعتی باشد، اما متأسفانه همان‌طور که گفتم هیچ سیاست‌گذاری مناسبی در امور صنعت نیست.
این اتفاق برای «حجاب شهرکرد» می‌تواند چه خطراتی داشته باشد؟
افزایش واردات چادر مشکی شاید برای ما خطر داشته باشد؛ اما تعیین‌کننده نیست، چون طی سال گذشته کیفیت و قیمت ما با چادر‌های کره‌ای نه‌تن‌ها قابل‌رقابت بلکه در مواردی مرغوب‌تر و مناسبت است.
این موضوع، تاثیری روی فروش شما داشته؟
ظرفیت تولید کارخانه حجاب ۱۰ میلیون متر طول در سال است این در حالی است که ۸۰ درصد از چادر مصرفی کشور ما از واردات تأمین می‌شود. در سال ۱۳۹۵ همان سالی که خط تولید کارخانه چادر مشکی راه افتاد هیچ تاجری به چادر ایرانی اعتماد نداشت و حتی قبول نمی‌کردند که اجناس ما را به‌صورت امانی به فروش برسانند. اگر ۴ تا کارتن پارچه چادری را به مغازه پارچه‌فروشی می‌سپردیم قبول نمی‌کردند که آن را بفروشند، اما حالا همان تاجران پشت در اتاق مدیر فروش کارخانه منتظر می‌مانند تا سفارش‌های خود را تحویل بگیرند؛ اما درهرصورت واردات محصول آماده یعنی همان چادر مشکی شرایط مساعدتر و راحت‌تری برای خرید و واردکردن به کشور دارد در مقایسه با خرید مواد اولیه برای تولید چادر مشکی.
یعنی هزینه واردات مواد اولیه برای تولید چادر بیشتر از هزینه واردات محصول نهایی است؟
بله تا حدودی همین‌طور است. بخشی از مواد اولیه کارخانه شهرکرد همچنان از کره وارد می‌شود و حداقل زمانی که صرف واردات مواد اولیه می‌شود تا به تولید نهایی برسد ۶ ماه است. اما یک تاجر ظرف مدت ۲ ماه می‌تواند محصول آماده خود یعنی همان پارچه چادر مشکی را در بازار تهران عرضه کند و سرمایه او با سرعت بیشتری به جریان می‌افتد. علاوه بر آن مشکلات متعددی سر راه ما قرار دارد.
چه نوع مواد اولیه‌ای از کشور کره تأمین می‌شود؟
رنگ و مواد شیمیایی. البته تا یک سال و نیم گذشته نخ را نیز وارد می‌کردیم که در این مورد به خودکفایی رسیدیم.
چرا کارخانه شهرکرد باوجوداینکه وارد سومین سال تولیدشده است، اما هنوز به ظرفیت واقعی خود یعنی همان تولید ۱۰ میلیون متر طول در سال نرسیده است؟
همان‌طور که توضیح دادم برای راه‌اندازی کارخانه به مواد اولیه مثل نخ، رنگ و مواد شیمیایی نیاز داریم. نخ موردنیازمان بر اساس اصول اقتصاد مقاومتی که تعریف‌شده بود و با کمک دو شرکت «زاگرس اصفهان» و «نفیس نخ قزوین» تأمین شد. استفاده از تولیدات دو کارخانه برای صاحبان آن‌ها ارزش‌افزوده و برای شرکت ما نیز صرفه اقتصادی داشت و این دو کارخانه با حمایت مدیران و کارشناسان توانستند بیش از ۸۰ درصد از نخ مصرفی ما را تأمین کنند؛ اما نبود مواد اولیه رنگ و مواد شیمیایی در حال حاضر برای ما مشکل ایجاد کرده است.
شرکت‌هایی مثل «ایران مرینوس» و کارخانه‌های دیگری که نام آن‌ها مطرح‌شده است در رنگ کردن پارچه بسیار معروف هستند چرا از این کارخانه‌ها استفاده نمی‌کنید؟
شرکت‌هایی مانند ایران مرینوس قدم‌های بزرگی در رنگرزی پارچه پلی‌استری به رنگ مشکی برداشته‌اند، ولی تولید رنگ دیس‌پرس ماجرایی دیگر است که علاوه بر تجهیزات و دستگاه‌های ویژه، نیازمند فرمولاسیون ساخت است که تاکنون این تولید را در ایران نداشته‌ایم.
با توجه به پیشرفت علمی به‌خصوص علم شیمی در کشور چرا تابه‌حال این فرمول رنگ ساخته نشده است؟ به نظر شما می‌توان رقابتی در شرکت‌های دانش‌بنیان ایجاد کرد تا به توسعه‌یافتگی بیشتر در صنعت نساجی دست‌یافت؟
متأسفانه امروز بنگاه‌های صنعتی، دانشگاه‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و حتی وزارتخانه‌ها طوری عمل می‌کنند که انگار در جزایر مجزایی هستند. حلقه مفقوده‌ای که بتواند بین آن‌ها همگامی ایجاد کند یا وجود ندارد و یا بسیار ضعیف است. تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان هرروز افزوده می‌شود، اما اتاق‌های فکر آن‌طور که باید عمل نمی‌کنند. وقت آن رسیده که شرکت‌های دانش‌بنیان حلقه مفقوده بین دستگاه‌ها و نظام‌های اقتصادی باشند.
شما برای ارتقاء و پایداری صنعت نساجی حداقل در کارخانه «حجاب شهرکرد» چه پیشنهادی دارید؟
توقع ما به‌عنوان صنعتگر این است باید تفاوت اساسی بین واردات مواد اولیه و محصول نهایی قائل شویم. کارخانه باید برای نگه‌داشتن خط تولید هزینه هنگفتی را صرف کند اول هزینه واردکردن مواد اولیه و سپس انتظار برای تولید محصول نهایی و این در حالی است که در شرایط تحریم بانکی با مشکلات زیادی دست‌وپنجه نرم می‌کنیم. ما توقع داریم حالا که توانسته‌ایم چرخ صنعت را به‌اندازه توان به چرخش درآورده‌ایم حداقل تعرفه‌های گمرک به حداقل برسد یا حذف شود. شرکت ما به‌صورت مستقیم برای ۴۶۰ نفر و غیرمستقیم برای هزاران نفر شغل ایجاد می‌کند بنابراین به‌صرفه است که تعرفه‌های گمرکی بتواند به حداقل برسد این در حالی است که واردکننده محصول نهایی می‌تواند دوماهه به سود و اصل پولش برسد.
فکر می‌کنید در آینده نزدیک به صادرات محصولات چادر مشکی این کارخانه برسید؟
تولید کارخانه شهرکرد تنها می‌تواند ۱۰ تا ۲۰ درصد نیاز کشور را تأمین کند پس اگر ۴ کارخانه دیگر هم مثل کارخانه ما تأسیس شود بازهم نیاز ما نسبت به واردات چادر مرتفع نمی‌شود. ما همین امروز هم به فکر صادرات هستیم، چون تنها با این راهکار می‌توانیم تحریم‌های بانکی را نادیده بگیریم. نظر ما صادر کردن پارچه‌های چادری به کشور‌های همسایه است.
ازنظر شما مصرف کشور در استفاده از چادر مشکی چه میزان است؟
خیلی آمار دقیقی وجود ندارد، اما پژوهش‌هایی انجام‌شده است گفته می‌شود حدود ۷۰ میلیون متر طول پارچه چادری در طول سال استفاده می‌شود و کارخانه ما با تولید ۱۰ میلیون متر طول در سال فقط حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد می‌تواند این میزان را تأمین کند.
پس چرا با توجه به هزینه‌های سنگین تبلیغات در صداوسیما بازهم تبلیغ می‌کنید؟ شما که امروز مشتری خودتان را دارید.
این تبلیغات جزء معدود تبلیغاتی است که دستورالعملی جهادی برایمان صادرشده است و ما ریالی برای آن پرداخت نکرده‌ایم، اما این تبلیغات بازهم کمک می‌کند که مردم بدانند در صنعت چادر قدم‌های بلندی برداشته‌ایم و حالا که وارد مغازه پارچه‌فروشی می‌شوند می‌دانند که پارچه چادری ایرانی تولید می‌شود که ازنظر کیفیت و قیمت بسیار مناسب است. باور مردم به تولید ایرانی برای من و همه همکارانم بسیار ارزشمند است.
چند نوع پارچه چادرمشکی تولید می‌کنید؟ و نوسان قیمت چادر تولیدی شما چقدر است؟
بر اساس عرض و تراکم پارچه و همچنین طرح‌های مختلف، تنوع زیادی داریم و حتی می‌توانیم تولیدات را به سفارش مشتری تولید کنیم. روی انواع چادر‌ها نام مناطق شهرکرد را نام‌گذاری کرده‌ایم و از مشتری‌هایمان درخواست می‌کنیم که نشان‌واره پارچه داخلی «حجاب شهرکرد» را بشناسند.
چرا پارچه تولیدی شما به‌صورت مستقیم به تولیدکنندگان چادر و برش‌کاران عرضه نمی‌شود؟
بنیه مالی دوزندگان چادر، محدود است آن‌ها می‌توانند از بازار و یا طبق سفارش خرید کنند. هرچند ما تلاش می‌کنیم این صنف مشتری‌هایمان را حفظ کنیم، چون آن‌ها ارتباط بین ما و مصرف‌کننده هستند و می‌توانند ایراد‌های پارچه را بگیرند و به‌عنوان کنترل کیفی خارج از کارخانه به ما کمک کنند.