به گزارش مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی بنیاد مستضعفان، مسعود حیدروند در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس ، در تشریح فعالیت بنیاد مستضعفان برای محرومیت‌زدایی در منطقه قلعه گنج و تبدیل این منطقه به پایلوت اقتصاد مقاومتی اظهار داشت: هدف در بنیاد مستضعفان کار با مردم و برای مردم برای رسیدن به توسعه درونزا است. مردم و جوامع محلی محور اصلی اقدامات بنیاد در منطقه هستند.
وی گفت: در راستای نیل به این هدف و با تکیه بر سنت حسنه یاریگری در کشورمان، مردم 144 روستا با حضور مستمر در جلسات مسجد، به روش سنتی مشکلات خود را در جمع بیان می‌کنند و بدین ترتیب با استفاده از روشهای نیازسنجی درونی، مشکلات را اولویت بندی کرده و بر اساس آن برای رفع مشکل اقدام می‌کنند.
به گفته حیدروند به رغم اینکه محوریت صندوقها مشارکت اجتماعی است، ورود به فعالیتهای مالی و اقتصادی و تشکیل صندوقهای خرد اعتباری در اولویت دوم قرار گرفته است. مردم در قالب گروههای مشارکتی ماهیانه مبالغی پس‌انداز می‌کنند و بنیاد برای کمک به صندوقها معادل میزان سپرده‌های پرداخت شده توسط مردم را به صندوقها واریز می‌کند و از این طریق امکان برداشت تسهیلات از صندوقها فراهم می‌شود.
پرداخت تسهیلات به روستائیان با تضامین گروهی
وی افزود: برای دریافت این تسهیلات ضمانتی از افراد دریافت نمی‌شود و افراد هر گروه ضامن تسهیلات یکدیگر هستند. این طرح زمینه توانمندسازی زنان و به مورد زنان سرپرست خانوار را فراهم می‌کند. برای راهنمایی و ارائه مشاوره‌های لازم به مردم روستا، تسهیل‌گرانی از طرف مشاور پروژه یعنی دانشگاه تهران، از طریق آزمون انتخاب شده و پس از دریافت آموزشهای لازم با مردم همراه شدند. پروژه توان افزایی علاوه بر اهداف اجتماعی و اقتصادی، احیای محیط زیست به دست خود مردم را محور کار قرار داده است و اقدام به کاشت نهال به تعداد گروههای مشارکت کننده در صندوقها نموده است.
مدیر ملی طرح آبادانی و پیشرفت قلعه گنج در ادامه گفت: برای ارزیابی وضعیت موجود در منطقه قبل از اقدام عملیاتی، مشاور مطالعات خود را برای آبادانی و پیشرفت شهرستان قلعه گنج با رویکرد معیشت پایدار در منطقه انجام داد. پس از تحلیل این دادهها گزارشی از نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصتها و تهدیدها تهیه و براساس آن 126 برنامه و پروژه تعریف شد، تا پتانسیلها و توان بالقوه منطقه به فعلیت و ظهور برسد و تا حد ممکن از تهدیدهای احتمالی جلوگیری شود. این برنامه به گونه‌ای تعریف و طراحی شده است که مردم، بنیاد، دولت و بنیاد به نمایندگی از دولت، بخشهای مختلف آن را اجرا کنند.
وی تصریح کرد: اگرچه محرومیت و فقر محدود به منابع مالی نیست و باید همه جانبه به این مقوله نگریسته شود؛ ولی معیشت مردم به عنوان عامل اولیه اهمیت و جایگاه ویژهای در پروژه دارد. مطالعات و ارزیابیهای میدانی نشان داد که چرخههای معیوب منجر به فقر و تشدید کننده فقر در منطقه وجود دارد؛ لذا این ضرورت احساس شد که چرخه‌ها تکمیل شده و پیوست فرهنگی با آن همراه شود، تا براساس ظرفیت بومی و فرهنگی منطقه چرخ‌های اقتصاد منطقه به حرکت درآید.
حیدروند ادامه داد: یکی از این چرخههای معیوب وجود واسطه‌ها در فرآیند فرآوری محصول و عدم دسترسی به صنایع تبدیلی در منطقه بود که منجر به اجبار کشاورزان برای فروش محصولات کشاورزی به حداقل قیمت در مزرعه می‌شد، در این چرخه معیوب بار زحمات و هزینه‌های تولید را کشاورز بر دوش می‌کشید و سود ناشی از آن را واسطه‌ها دریافت می‌کردند. برای کمک به تکمیل این چرخه، کارخانه‌های رب گوجه فرنگی، فرآوری خرما و کنجد که از محصولات عمده منطقه بودند تاسیس شد. این کارخانهها در کنار تشویقات و تسهیلات اراضی که برای دیگر سرمایه‌گذاران در نظر گرفته شد، باعث رونق دادن به شهرک صنعتی شدند که پیش از این وجود نداشت. این اقدام از طرفی با خرید و فرآوری محصولات در منطقه قیمت فروش برای کشاورزان را افزایش داد و از دیگر سو برای تکمیل نیروی انسانی کارخانهها و نیز حمل و نقل، تهیه مواد اولیه و... منجر به ایجاد اشتغال برای مردم بومی و بهبود وضعیت معیشت برای چندین خانوار شده است.
الگوی کشت محصولات کشاورزی قلعه گنج در حال تغییر است
وی اضافه کرد: برای بهینه سازی استفاده از منابع اولیه و دستیابی به محصولات با کیفیت‌تر، الگوی کشت برخی محصولات مثل گوجه فرنگی و کنجد در حال تغییر است و نیز به کشاورزان آموزشهای لازم داده خواهد شد. این اقدامات ثبت برندهای قلعه گنج برای بسته بندی گوجه فرنگی را به دنبال دارد.
مدیر طرح ملی پیشرفت و آبادانی قلعه گنج در مورد مشارکت مردم و ایجاد اشتغال افزود: بنیاد اقدام به تعریف تسهیلات در سه سطح شامل تسهیلات خرد، تسهیلات 20 تا 100 میلیون تومانی و تسهیلات 100 میلیون تا 3 میلیارد تومانی نموده است. دریافت کنندگان این تسهیلات با تکیه بر مطالعات مشاور، اقدام به ایجاد اشتغال در قالب کارگاههای کوچک و حتی خانگی تا کارخانه‌های بزرگ در شهرک صنعتی کردند. در حال حاضر نزدیک به 10 کارخانه در مرحله افتتاح یا راه اندازی قرار دارند و 10 طرح دیگر در مرحله بررسی تطابق با مطالعات مشاور و ظرفیت‌های منطقه است.
وی توضیح داد: تسهیلات در سطح خرد، در قالب صندوقهای اعتبار خرد روستایی به مردم تحویل شد. تسهیلات متوسط که تا کنون به 80 نفر پرداخته شده است؛ راهگشای اموری از قبیل راه اندازی کارگاههای خیاطی، تعمیرات ماشین‌آلات و خودرو، آرایشگاه و... بوده است. علاوه بر این، افرادی که با دریافت تسهیلات از صندوقهای خرد اقدام به ایجاد مشاغل خرد کرده بودند، برای توسعه همین مشاغل به وامهای متوسط نیاز دارند. در حال حاضر نزدیک به 200 پرونده متقاضیان این تسهیلات، در دست بررسی قرار دارد. سطح سوم تسهیلات نیز برای پروژه کلان‌تر صنعتی اختصاص یافته است.
پرورش بز شیری در منطقه
وی در ادامه اقدامات انجام شده توسط بنیاد افزود: کشاورزی و دامپروری شغل بسیاری از مردم است. در اثر خشکسالی‌های پی در پی و چرای بی رویه دام در منطقه، مقادیر زیادی از ظرفیت مراتع از بین رفته است و چشمه‌های ریزگرد و شنهای روان در منطقه در حال گسترش است. دام غالب در منطقه بز محلی است که ضمن عدم تولید شیر اقتصادی، به دلیل نگهداری سنتی با چرای بیش از حد ظرفیت منطقه آسیب‌های جبران ناپذیری را به زیست بوم قلعه گنج وارد نموده است.
حیدروند گفت: برای ایجاد تعادل دام و مراتع و با در نظر داشتن شرایط اقلیمی خاص منطقه و صرفه اقتصادی، بنیاد اقدام به وارد کردن و تکثیر بز شیری نژاد مورسیا در منطقه نمود. این بز به دلیل اینکه به صورت صنعتی نگهداری می‌شود؛ خطری برای مراتع ایجاد نمی‌کند و علاوه بر سازگاری با اقلیم منطقه و استرس و تنش گرمایی، به دلیل بالا بودن میزان شیر تولید شده، صرفه اقتصادی دارد. این منبع ژنتیکی وارد شده، دام مولد بوده و هیچ‌گونه وابستگی را به دنبال نخواهد داشت و به عنوان یک منبع برای تولید و عرضه این دام در کشور، می‌تواند موثر باشد. این دام در فضای بسته تغذیه می‌کند و با گسترش صنعت تولید غذای دام، می‌تواند در اشتغال منطقه موثر باشد.
زنجیره فرآوری شیر بز تکمیل می‌شود
وی اضافه کرد: هم اکنون تعداد بزهای مورسیای موجود در منطقه به 5هزار راس رسیده است و بنیاد با استفاده از تسهیلات ارزان قیمت به نسبت زایشهای جدید از شهریور ماه 96، اقدام به تحویل بز مورسیا به بزداریهای مردمی نموده است. متقاضیان با حمایت بنیاد در دورههای آموزشی شرکت کرده و به مدت یک ماه در بزداری تجربه عملیاتی کسب می‌کنند. بدین ترتیب با کسب مهارت‌های لازم برای پرورش بز مورسیا، در این حرفه اشتغال می‌یابند.
حیدروند در ادامه به چگونگی تکمیل زنجیره فرآوری شیر بز پرداخت و تاکید کرد: با افزایش روزافزون تعداد این بزها در منطقه، ضرورت وجود صنایع تبدیلی نمایان‌تر شد، لذا بنیاد اقدام به راه اندازی کارخانه شیر بز نمود. این کارخانه که جزو معدود کارخانه‌های شیر بز است در قلعه گنج تاسیس شده است و تا پایان خرداد ماه سال جاری افتتاح خواهد شد.
وی افزود: با افتتاح این کارخانه که اسم قلعه گنج در کنار برند آن قرار دارد، خرید روزانه شیر از بزداریهای مردمی تضمین می‌شود. این تعامل بین بزداریهای مردمی و کارخانه منجر به تثبت این کسب و کار در منطقه می‌شود و علاوه بر ایجاد اشتغال، ظرفیت‌هایی برای ورود به بازار داخلی و حتی صادرات محصول در دراز مدت را فراهم خواهد آورد.
فارغ‌التحصیلان دورههای فنی حرفه‌ای قلعه گنج می‌توانند از بنیاد تقاضای تسهیلات کنند
وی در ادامه به تشریح اقدامات آموزشی بنیاد در شهر قلعه گنج پرداخت و گفت: دسته اول اقدامات آموزشی به حوزه فنی و حرفه‌ای مربوط است. بنیاد بستر استفاده رایگان از این آموزشها را فراهم می‌کند؛ تسهیل‌گران در روستاها نیازهای آموزشی را برآورد می‌کنند و این نیازها در بنیاد مورد بحث قرار گرفته و به صورت عناوین دوره آموزشی فنی و حرفه ای به سازمان فنی و حرفه ای ابلاغ می‌شوند. در حین اجرای این دوره‌ها تسهیل‌گران پروژه توان افزایی بر حسن اجرای کلاس‌ها نظارت می‌کنند. متقاضیان با ارائه این گواهی‌های پایان دوره، می توانند از بنیاد درخواست تسهیلات کنند و برای ایجاد کسب و کار اقدام نمایند.
حیدروند افزود: از دیگر اقدامات بنیاد، ارتقای تحصیلی دانش آموزان است. اعتقاد بر این است که برای یادگیری ایجاد شرایط اولیه جزو الزامات است برای دستیابی به این هدف؛ تجهیز مدارس به امکاناتی از قبیل نیمکت، تخته سیاه، آبسردکن، آب، کولر و...، در دستور کار بنیاد قرار گرفت.
ساخت 300 کلاس درس در دستور کار
وی اضافه کرد: با توجه به محرومیت غالب بر منطقه و دشواریهای دانش آموزان در دسترسی به فضای آموزشی، ساخت تعداد 300 کلاس درس در دستور کار بنیاد قرار گرفت. از این تعداد 50 کلاس ساخته شده است و 250 طرح کلاس دیگر نیز تا پایان طرح به انجام خواهد رسید.
وی ادامه داد: در راستای برقراری عدالت آموزشی و سهم غیرقابل چشم پوشی کنکور در آینده و اشتغال دانش آموزان، بنیاد برای آن دسته از دانش آموزانی که در آستانه کنکور قرار دارند و به دلیل بی بضاعتی قادر به تهیه بسته های تست و آزمون نیستند، بسته آموزشی در نظر گرفته است.
حیدروند گفت: برای ایجاد انگیزه در دانش آموزان نیز بسته های کیف و لوازم تحریر به عنوان جایزه برای دانش آموزانی که شرایط معدلی مورد نظر بنیاد را احراز کرده باشند تهیه شده است که در سال گذشته به تعداد 6850 نفر از دانش آموزان ممتاز اهداء شد. همچنین معلمانی که دانش آموزان را بیشتر به تحصیل ترغیب کرده باشند طی مراسمی مورد تجلیل قرار می گیرند.
استعدادیابی و حمایت مالی از دانش‌آموزان مستعد قلعه گنج
وی در ادامه اظهار داشت: از دیگر سرمایه گذاری‌های بنیاد در منطقه، استعدادیابی است. استعدادیابی در دوره متوسطه با همکاری بنیاد ملی نخبگان انجام گرفته است و تعداد 30 نفر از دانش آموزان مستعد شناسایی شده و توسط بنیاد مورد حمایت مالی قرار می گیرند. در دوره ابتدایی نیز آزمونهای استعداد یابی در چند زمینه درسی و غیر درسی توسط موسسه آموزشی سینا طراحی شده است. این فرآیند طی چند فاز طراحی و اجرا می شود و در نهایت برگزاری دوره های آموزشی براساس توانمندی های دانش آموزان و پتانسیلهای منطقه، فاز تکمیلی آن خواهد بود. علاوه بر این در سال 96 برای تعدادی از معلمان منطقه به صورت نمونه، دوره توانمندسازی در جهت حل مشکلات رفتاری دانش آموزان ابتدایی ارائه شد.
حیدروند افزود: با توجه به اینکه نرخ بیسوادی جمعیت بالای 10 سال در قلعه گنج چشم گیر بود، بنیاد با همکاری نهضت سواد آموزی اقدام به آموزش 449 نفر از بیسوادان زیر چهل سال منطقه نموده است. این تعداد تا رقم 1000 نفر در دستور کار بنیاد قرار دارد.
تجهیز مساجد و اختصاص 4 میلیارد تومان برای تجهیز بیمارستان قلعه گنج
وی در ادامه گفت: از دیگر اقدامات بنیاد در منطقه که ناظر به مباحث فرهنگی است، تجهیز مساجد روستایی میباشد. برای نیل به این هدف 240 مسجد شناسایی شده و در بخشهای تامین آب، برق، تجهیز وضوخانه و سرویس بهداشتی، تاسیسات و فرش کف مساجد در سال جاری در دست اقدام قرار گرفته است و تا کنون 113 مسجد در 5 دهستان تجهیز شده است.
وی افزود: همچنین برای تعداد 56 مسجد در دهستانها، 98 سرویس بهداشتی ساخته شده است. از دیگر برنامه‌های فرهنگی حمایت از تیم‌های جهادی برای برگزاری دورههای آموزشی و مسابقات قرآن و نقاشی بوده است. همچنین به مناسبت ماه مبارک رمضان برنامه‌های فرهنگی و ترویج قرآن و نهج البلاغه در کل مساجد قلعه گنج برگزار می‌شود.
حیدروند بیان کرد که در کنار آموزش و سرمایه‌گذاریهای اقتصادی، بهداشت نیز از نظر دور نمانده است. در زمینه سلامت و بهداشت، بنیاد 4 میلیارد تومان برای تجهیز بیمارستان اختصاص داده و هم اکنون این بیمارستان پزشک عمومی و متخصص دارد و اتاق جراحی آن در حال راه اندازی است. علاوه بر این با توجه به وسعت منطقه و دشواری دسترسی به مراکز درمانی، در مناطق دور افتاده قلعه گنج، مراکز درمان بستر در حال ساخت است. همچنین در راستای بهبود وضعیت سلامت مادران قلعه گنج، هر دو ماه یک بار به هزار و پانصد مادر باردار و شیرده سبد غذایی ارائه می‌شود.
وی در پایان گفت: در کنار همه موارد گفته شده، چندین پروژه عمرانی برای رفاه عموم مردم در نظر گرفته شده که از آن میان می توان به احداث تعداد 28 پل در مسیرهای مواصلاتی که بیشترین آمار تصادف و خسارت را داشته است؛ اشاره نمود. همچنین پروژه استخر، احداث پارک و مبلمان شهری در حال اجرا است.