همدلی، برادری و همراهی شیعه و سنّی در قلعه گنج

به گزارش پایگاه خبری بنیاد  مستضعفان به نقل از قلعه‌ گنج نیوز: سنّت‌ها و آیین‌های مذهبی هرگز از مردم ایران زمین جدا نخواهند شد. مسلمان بودن به نام ما ایرانی‌ها، گره‌ خورده و برای همین است که سنت‌های قدیمی از دیرباز دست‌نخورده و فراموش نشده باقی مانده‌اند؛ مانند سنت‌های مردم دیار قلعه‌گنج. مردمی که حتی در محرومیت‌ها هم آیین‌ها و سنت‌های نیاکانشان را  فراموش نمی‌کنند و با تمام توان، تمام قد برای اجرای مراسم‌هایشان می‌ایستند. امسال هم این قاعده همیشگی برقرار بود و مراسم‌های مذهبیِ مختصِ ماه رمضان چند روز قبل از شروع این ماه  انجام شد. مردم قلعه‌گنج، انگار که این مراسم‌ها، در ضمیر ناخودآگاه‌شان خانه کرده باشد، داوطلبانه به پیشواز ماه مبارک رمضان رفته‌اند و این روزها که به میانه این ماه صیام نزدیک می‌شویم، هنوز برنامه‌ریزی‌هایشان برای انجام مراسم‌های سنتی در قلعه‌گنج ادامه دارد. گزارش پیش‌رو الف تا یای سنت‌های مردم قلعه‌گنج است. سنت‌هایی که در سینه و قلب مردم قلعه‌گنج نوشته شده و هرگز فراموش نخواهد شد.

مراسم غبار روبی مساجد

 اینجا در جنوبی‌ترین نقطه کرمان یعنی قلعه‌گنج، مسجد خانه اول مردم است. برای همین از دیرباز، نخستین کاری که مردم قلعه‌گنج دوشادوش هم انجام می‌دهند، آیین غبارروبی مساجد است. برای این‌کار دلایل منطقی دارند و می‌گویند: «مسجد خانه خداست و این ماه هم ماه مهمانی خدا.  هر وقت پای مهمان در میان باشد، خانه باید تمیز باشد و اهالی خانه در تکاپوی تمیزکاری.» اهالی قلعه‌گنج یک هفته قبل از ماه مبارک رمضان، لباس کار می‌پوشند و فعالیت‌شان را  آغاز می‌کنند. برنامۀ همۀ مساجد همین است؛ از مسجد جامع گرفته تا کوچک‌ترین مسجد در دهستانی دور. زیباترین قسمت این سنّت، در همکاری اهالی قلعه‌گنج خلاصه می‌شود. شیعه و سنی، قبیله‌ها و طوایف مختلف در کنار هم، نفس‌هایشان به عطر صلوات آغشته‌کنان،  مسجد را تمیز می‌کنند تا خانه خدا برای بزرگترین ماه مهمانی آماده باشد. اینجاست که تجلّی برادری در قلعه‌گنج دیده می‌شود. برادری شیعه و سنّی.

اهل خیر دور هم جمع می‌شوند

 افطاری دادن سنت پسندیده این ماه است. فرقی نمی‌کند در  پایتخت باشی یا روستایی دورافتاده در کرمان. همیشه دست‌های هست که عادت به کار خیر دارند و از آن‌سو، همیشه سُفره‌هایی هست که خالی از نان باشد و پدری که از غم خالی بودن سُفره، شرمنده خانواده. اهالی خیّر و نیکوکار قلعه‌گنج، در همان روزهایی که آیین غبار روبی مساجد انجام می‌شود، دور هم جمع می‌شوند تا کارهای افطاری دادن به اهالی قلعه‌گنج را رَتق وفَتق کنند. خیّرانی که پول‌هایشان را روی هم می‌گذارند تا در ثواب افطاری دادن شریک باشند. قلعه‌گنج چیزی حدود ۲۶۰ روستا دارد. خانواده‌های محروم این روستاها کم نیستند. خانواده‌هایی که شاید تنها دارایی‌شان خرما باشد. بی تردید افطاری دادن به خانواده‌های نیازمند، ثوابی چند برابر دارد که الحق و الانصاف نیکوکاران قلعه‌گنج در این‌باره سرآمد هستند. امسال بنیاد مستضعفان هم به جمع خیّران قلعه‌گنج اضافه شده تا سُفره‌های بیشتری رنج خالی بودن و نداشتن را به فراموشی بسپارد.

مراسم‌های دسته‌جمعی

 میلاد امام مهربانی‌ها

 پانزدهم ماه مبارک، شب میلاد امام حسن مجتبی یکی از مراسم‌های دسته‌جمعی در قلعه‌گنج است. در این شب  جمعیتی حدود ۵۰۰ نفر به مسجد جامع می‌آیند تا در مراسم مولودی‌خوانی شرکت کنند. خیّران  قلعه‌گنجی از سال‌ها قبل تلاش کرده‌اند تا مراسم افطاری شب میلاد کریم اهل بیت کنار گذاشته نشود و هر بار انگار که خدا حواسش به همه چیز باشد، از جایی که فکرش را نمی‌کردند، هزینه مالی این مراسم تامین می‌شد. امسال هم مراسم افطاری و مولودی خوانی شب میلاد امام حسن به قوت خود باقی است. احمد نجنو، امام جماعت شهرستان قلعه‌گنج در این باره می‎‌گوید: «نه فقط در شب میلاد امام حسن، بلکه در همه مراسم‌های قلعه‌گنج، خیّران دست به جیب می‌شدند و تمام هزینه‌ها را به عهده می‌گرفتند. چون هیچ بودجه دیگری برای این‌کار نداشتیم. امسال اما بنیاد مستضعفان، قول همکاری و همراهی ما را داده. قول داده بخشی از هزینه افطاری را تامین کند.»

 وقتی سه هزار نفر دور هم جمع می‌شوند

 مراسم‌های ماه رمضان مانند نماز جماعت، جزء خوانی قرآن، پاسخگویی به سوال‌های شرعی، مداحی و … به صورت اختصاصی در مساجد روستاها برگزار می‌شود. اما چند شب در این ماه مبارک، اهالی قلعه‌گنج از روستاهای دور و نزدیک دور هم جمع می‌شوند تا یک‌بار دیگر اتحاد و با هم بودنشان را فریاد کنند. شب نوزدهم، ۲۱ و ۲۳ ماه رمضان، مسجد جامع قلعه‌گنج برای مراسم افطار و سحری، میزبان مردم قلعه‌گنج است. چیزی حدود سه هزار نفر در این مراسم شرکت می‌کنند. اما این میزبان بودن فقط به افطار و سحر محدود نمی‌شود. مداح معروفی که از شهرستان‌های اطراف دعوت شده تا دعای مجیر بخواند و جوشن کبیر،  باعث می‌شود تا در مسجدجامع قلعه‌گنج، جای سوزن انداختن هم نباشد. برای همین وقتی اهالی  برای عزاداری و قرآن به سر گرفتن از دهستان‌های دور و نزدیک به مسجد جامع می‌آیند و جایی برای نشستن پیدا نمی‌کنند، در حیاط مسجد می‌نشینند تا دل به خَلِّصْنا مِنَ النّارِ یا رَبِّ گره بزنند.

نماز عید فطر

 ورزشگاه شهید تفضلی قلعه‌گنج میزبان نمازگزاران این شهرستان است. نیازی به اعلام کردن و خبر دادن نیست، هر سال، وقتی که هلال ماه شوال رویت و عید فطر اعلام می‌شود، اهالی قلعه‌گنج می‌دانند که باید برای خواندن نماز جماعت عید، به ورزشگاه شهید تفضلی بروند. روی چمن این ورزشگاه فرش می‌اندازند و مردم از روستاهای اطراف برای اقامه نماز عید فطر از راه می‌رسند. روز عید فطر، یکبار دیگر جلوه برادری شیعه و سنی خودش را به رخ می‌کشد. یکبار دیگر شیعه و سنّی کنار هم می‌ایستند و در قنوت نماز عید فطر اَنْ تُدْخِلَنى فى کُلِّ خَیْرٍ می‌گویند.