اساسنامه بنیاد مستضعفان

 به منظور تمرکز اموال خاندان پهلوی و همه کسانی که با وابستگی به این خاندان ثروت‌های نامشروع به دست آورده‌اند و دادگاه انقلاب حکم استرداد اموال مذبور را صادر کرده و می‌کند و تملک آنها از طرف مستضعفان و به مصرف رساندن همه درآمدهای آن اموال در راه بهبود وضع زندگی به خصوص مسکن آنان به امر حضرت آیت الله العظمی آقای خمینی و با تصویب شورای انقلاب موسسه‌ای به نامه بنیاد مستضعفان تشکیل و طبق مواد اساسنامه و مقررات آیین‌نامه‌های مربوطه که بر مبنای اساسنامه تهیه می‌شود اداره می‌گردد.

اساسنامه‌ی بنیاد در تاریخ ۱۳۵۸/۰۷/۰۴ تهیه و تدوین گردید و اصلاحیات مربوطه در تاریخ‌های ۱۳۵۹/۰۴/۲۱، ۱۳۷۶/۰۸/۲۸، ۱۳۷۹/۰۵/۱۱ ،۱۳۸۳/۰۳/۰۶  اعمال گردیده است. جدیدترین اساسنامه بنیاد در سال ۱۳۸۳ در قالب ۱۹ ماده تدوین گردیده که متن آن به شرح ذیل می‌باشد:

بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی، نهاد انقلاب اسلامی است که در این اساسنامه اختصاراً « بنیاد » نامیده می‌‏شود.

• تقویم و حفظ و اداره اموال و در صورت نیاز تبدیل آنها به دارایی‌های مولد.
• حفظ اشیاء، اسناد و مدارک ‌تاریخی و بهره‌‏برداری از آنها در جهت رشد فرهنگی ‌کشور.
• اداره بهینه‏ واحدهای‏ اقتصادی،‌ ادغام‏ و تبدیل‏ و توسعه‏ آنها با هدف حضور در صحنه‏‌های داخلی و بین‌‏المللی.
• توسعه توان اقتصادی بنیاد و نیز انجام فعالیت‌های تولیدی و خدماتی به منظور افزایش تولید ملی، کسب درآمد، توسعه فضای رقابتی و کمک به اجرای اهداف و سیاست‌های دولت جمهوری اسلامی ایران.

• انجام فعالیت‌های امدادی وعام‏‌المنفعه به‌منظور کاهش محرومیت مستضعفان در چارچوب تدابیر ابلاغی مقام معظم رهبری.

ارکان بنیاد عبارتند از :

هیأت امناء

• رئیس بنیاد
• حسابرس و بازرس (رکن نظارتی)

1. اجرای اموری که از طرف مقام معظم رهبری به رئیس بنیاد محول می‌‏شود.
2. اداره امور بنیاد و اتخاذ تصمیم در مورد چگونگی آن.
3. تأسیس، مشارکت، توسعه‏ و انحلال‏ شرکت‌ها و مؤسسات و دفاتر نمایندگی بنیاد در داخل‏ و خارج از کشور.
4. اعمال حقوق مالکانه بنیاد در همه زمینه‌‏ها از جمله در مجامع عمومی شرکت‌ها و اتخاذ تصمیم نسبت به آنها به نمایندگی از طرف بنیاد.
5. نمایندگی بنیاد در کلیه مراجع و امضاء اسناد و اوراق تعهدآور.
6. ارجاع اختلافات و دعاوی به داوری یا محاکم.
7. ختم اختلافات و دعاوی از طریق صلح‌ و سازش طبق آیین‌نامه مصوب هیأت امناء.
8. وصول مطالبات و نیز تعهد و پرداخت دیون بنیاد.
9. ارائه گزارش عملکرد سالیانه و صورت‌های مالی بنیاد به هیأت امناء.
10. تعیین و عزل و نصب معاونین و مدیران و اتخاذ تصمیم نسبت به امور کارکنان بنیاد.
11. تهیه نمودار ارکان‏ اساسی بنیاد (ساختار کلان) و آیین‌نامه‌‌های مالی و معاملاتی جهت پیشنهاد به هیأت امناء.
12. تصویب ساختار تفصیلی و دستورالعمل‌ها و مقررات جاری بنیاد در چارچوب تشکیلات و شرح وظایف کلان مصوب.
13. بررسی‏ و تصویب‏ عملیات‏ سرمایه‌‏گذاری‏ و طرح‌های‏ توسعه‏ بنیاد در چارچوب‏ برنامه‌‏های‏ کلی مصوب.
14. تهیه و تنظیم اهداف، سیاست‌های کلان، برنامه‌‏های دوره‏‌ای و بودجه سالانه بنیاد جهت پیشنهاد به هیأت امناء به منظور تصویب.
15. تشخیص، تعهد، تسجیل، پرداخت‏ و هزینه نمودن وجوه بنیاد در قالب بودجه‏ و آیین‌نامه مالی‏ و معاملاتی.
16. بررسی و تصویب برنامه و بودجه تفصیلی معاونت‌ها و واحدهای تابعه بنیاد.
17. صدور و ابلاغ دستورالعمل‌های اجرایی بنیاد.
18. تصویب ضوابط و مقررات داخلی بنیاد ( پس از انجام بررسی‌های کارشناسی و حقوقی).
19. حفظ و حراست از اموال و دارایی‌های بنیاد و اعمال حقوق مالکانه نسبت به آن‌ها و نگهداری حساب‌ها و افتتاح حساب‌های مورد نیاز بنیاد نزد بانک‌ها و مؤسسات مالی و اعتباری در داخل و خارج و صدور مجوز افتتاح انواع حساب‌ها توسط واحدهای تابعه.
20. پیشنهاد قائم‌‏ مقام بنیاد به محضر مقام معظم‌رهبری و صدور حکم ایشان بعد از تأیید معظم‌له.
21. تحصیل اعتبار و استقراض از بانک‌ها و شرکت‌ها و مؤسسات به نفع بنیاد و تعهد و تضمین و ظهر نویسی و قبول و پرداخت و واخواست اوراق تجاری و صدور مجوز تحصیل اعتبار و استقراض از بانک‌ها و مؤسسات توسط شرکت‏‌ها و واحدهای تابعه بنیاد در قالب برنامه و بودجه مصوبه سالانه و دوره‏‌ای.
22. عقد هر نوع قرارداد و تغییر و تبدیل و یا فسخ و اقاله آن و خرید و فروش و معاوضه اموال و ماشین‌‏آلات و مناقصه و مزایده در حدود آیین‌نامه مالی و معاملاتی.
23. طرح و اقامه دعاوی و دفاع و جوابگویی به هرگونه دعوای حقوقی و جزایی و اداری در کلیه مراجع قضایی، اداری، ثبتی، نظامی و شهرداری‌ها به طرفیت هر یک از اشخاص حقیقی یا حقوقی (در داخل یا خارج کشور) و بطور کلی ورود و شرکت در هرگونه دعاوی و ادعاهایی که یک طرف آن بنیاد و یا به نحوی مرتبط با بنیاد باشد با اختیار تعیین وکیل یا نماینده حقوقی در حد اختیارات وکلاء دادگستری و تفویض اختیارات لازم به آنان.
24. ایجاد هماهنگی کامل بین سازمان‌ها و معاونت‌ها و هدایت فعالیت‌ها در جهت تحقق اهداف بنیاد.
25. قبول اموال و واحد اقتصادی و سهام یا سهم‌‏الشرکه شرکت‌ها به نحوی که متضمن صرفه و صلاح بنیاد باشد.
26. هرگونه اتخاذ تصمیم و اقدام در خصوص سایر موارد پیش‌‏بینی نشده در چارچوب اساسنامه و مصوبات هیأت امناء.